Kudüs'te bin yıllık olduğu tahmin edilen kil tablete kazınmış Arapça muska keşfedildi. Arapça muskada "Kerim, Allah'a güvenir; Dünyaların Rabbi Allah'tır” yazıyor.
Abbasi dönemine tarihlenen tılsımı, Davud Şehrindeki (David şehri) Givati Otoparkı alanında sürdürülen arkeoloji kazısında açığa çıkarıldı.
Ramazan ayı boyunca kazı alanı çevresinen geçen Müslümanların geleneksel olarak birbirlerini “Ramazan Kerimdir” diye selamlamasına şahit olan İsrailli arkeologlar buldukları amuletteki ibare karşısında hayli şaşırdılar. Yaklaşık 1 santimetrelik kil muskanın üzerinde; "“Kerim, Allah'a güvenir; Alemlerin Rabbi Allah'tır.” yazıyordu. Muskada dua eden Kerim adlı Müslümanın adı Allah'ın Cömertlik sıfatı anlamına geliyor.
Muska, yaklaşık 9. veya 10. yüzyıllarda inşa edildiği tahmin edilen Abbasi dönemi yapısının zemininden; üzerindeki siyah islerden dolayı günlük aydınlatma için kullanıldığı anlaşılan neredeyse tamamı sağlam bir kandil ve çömlek parçaları ile birlikte ortaya çıkarıldı.
Muska odanın inşası sırasında bilinçli olarak yerleştirilmiş olabilir
Fırının yakınındaki küçük odanın zeminin sıvanın altında olduğu tahmin edilen amuletin, odanın yapımı esnasında sıvadan önce olduğu yere yerleştirildiği ve oraya düşürüldüğü düşünülüyor.
Kazıların Eş Başkanlığını üstlenen İsrail Eski Eserler Kurumundan Dr. Yiftah Shalev, konuyla ilgili olarak İsrail'in Times'a "Amulerin boyunun küçüklüğüne bakarak, kişisel eşya olduğu düşünülebilir ama üzerinde boyuna ya da kola bağlandığını gösteren bir bağ deliği yok. Onun insan üzerinde taşınan bir muska olmaktan çok binayı, belgeleri korumayı amaçlayan bir tılsım veya bez torbalarını kapatmak için kullanılan bir tür mühür olduğunu düşünüyoruz" dedi.
Kazının diğer eş başkanı Tel Aviv Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Yuval Gadot de IAA press'e yaptığı açıklamada; “Nesnenin büyüklüğü, şekli ve üzerindeki metinden anlaşıldığında göre kesinlikle nimet ihsanı ve koruma amaçlı kullanılmış bir tılsım. Bu tür kil muskaların örneği çok az. Bulunan diğer tüm örnekler bunun gibi iki satıra değil tek bir satıra yazılmıştır. Tılsım çift satıra yazılmasıyla benzerlerinden ayrılıyor" dedi.
Muskadaki yazıları deşifre eden İbrani Üniversitesi Rothberg Uluslararası Okulu'ndan Dr. Nitzan Amitai-Preiss, "Olağandışı bir dışı tılsım. Sadece iki satırlık yazısı ile değil, şekli ve kullanım amacı da özel olarak incelemeyi hak ediyor. Yarı değerli taşlardan yapılmış mühürlerden, duvar yazılarından, Hacıların 8. ve 10. yüzyıllardan Mekke'ye giden yolda (Hac Yolu) kullandığı takılardan farklı. İkinci satırdaki bir kısmı hasar görümüş harflerin alt kısmı Kuran'dan birkaç ayette görülen ifadelere dayanıyor ” dedi.
Abbasi Halifeliği bölgeyi, İslam'ın Altın Çağı olarak adlandırılan dönemde yaklaşık 750 CE'den 970 CE'ye yöneltmişti. Bağdat merkezli imparatorlukta, Mısır ve Filistin'i El-Ikhshid (Prens) unvanı verilen valiler tarafından yönetiliyordu.
Givati arkeoloji kazıları, pek tarihi dönemlerin kalıntıları bulunan bir tarihi alan. Abbasi dönemi buluntuları günümüzün sokak seviyesine daha yakın derinlikre bulunurken, daha derinlerde Hellenistik dönem yapıları bulundu.
Yorumlar