Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) tarafından hazırlanan bir rapora göre Akdeniz'e dakikada 33 bin 880 plastik şişeye denk plastik atık karışıyor. Kıyılarına en fazla plastik atık vuran ülkelerin başında İtalya ve ardından Türkiye geliyor.
8 Haziran Dünya Okyanuslar Günü nedeniyle yayımlanan rapor "Plastik kirliliğini durduralım: Akdeniz ülkeleri denizlerini nasıl kurtarabilir" başlığını taşıyor. Rapordaki verilere göre Akdeniz'e her yıl 570 bin ton plastik atık karışıyor. Bu da dakikada 33 bin 880 plastik şişenin Akdeniz'e atılmasına denk düşüyor.
WWF'nin açıklamasına göre halen Akdeniz'de 247 milyar parça plastik atık bulunduğu hesaplanıyor ve önlem alınmazsa plastik kirliliğinin gittikçe artarak 2050 yılında 4 katına çıkması bekleniyor.
Akdeniz bölgesinde doğaya karışan plastik atıkların 3'te 2'sinden yalnızca 3 ülke sorumlu. Bu ülkeler sırasıyla Mısır (yüzde 42.5), Türkiye (yüzde 18.9) ve İtalya (yüzde 7.5).
Akdeniz'e karışan plastik atıkların yüzde 80'i 10 yıl içinde karaya ulaşarak sahil ve kıyı şeridinde kirliliğe yol açıyor.
Her gün 1 km'lik kıyı şeridine 5,1 kg plastik atık vuruyor. Sahil şeritlerinin uzunluğu ve plastik atık miktarının fazlalığı nedeniyle denizden plastik atıkların karaya en çok vurduğu ülkeler arasında ilk iki sırada İtalya ve Türkiye geliyor.
İtalya kıyılarına yılda 12,6 bin ton, Türkiye kıyılarına ise 12,1 bin ton plastik atık vuruyor.
Akdeniz genelinde kıyı şeridi kirliliğinin en yüksek olduğu alan Türkiye'den Kilikya bölgesi. Kilikya'yı, İspanya'dan Barcelona, İsrail'den Tel Aviv ve İtalya'dan Po Deltası takip ediyor.
Nehirler yoluyla denize plastik atıkların taşınmasında da Türkiye'den Ceyhan ve Seyhan nehirleri, İtalya'dan Po Nehri ve Mısır'dan Nil Nehri en kirli nehirler olarak sorumlu tutuluyor.
Mavi Ekonomi'ye 641 milyon euro'luk zarar
Raporda, plastik atıkların denizdeki doğal yaşama ölümcül etkisinin yanı sıra, Akdeniz genelinde turizm, balıkçılık ve denizcilik endüstrisini içeren Mavi Ekonomi'de 641 milyon euro'luk zarara yol açtığı da vurgulanıyor.
Dünya genelinde 700'den fazla deniz canlısının plastik kirliliğinden olumsuz etkilendiği, bölgede yaşayan insanların da sindirim sistemine gittikçe daha fazla plastik madde karıştığı belirtiliyor.
"Akdeniz bölgesinde yaşayan insanların sindirim sistemine gıda ve içme suyu yoluyla her geçen yıl daha fazla plastik giriyor ve bunun etkileri hala tam olarak bilinmiyor" deniyor.
WWF, Akdeniz'e kıyısı olan ülkeleri tek kullanımlık plastik ürünleri yasaklama, geri dönüşümü sağlamak için etkili atık işleme sistemlerine yatırım yapma, 2030 yılına kadar doğaya plastik karışmasını önleme amaçlı bağlayıcı bir anlaşma imzalama gibi bir dizi önlemler almaya çağırıyor.
WWF verilerine göre halen atık toplama, ayrıştırma ve geri dönüşüm konusunda Akdeniz ülkeleri arasında büyük farklılıklar var.
Akdeniz bölgesinde plastik atıkların ayrıştırılması konusunda en kötü durumdaki ülkeler arasında Yunanistan, Türkiye ve Tunus yer alıyor. Bu ülkelerde plastik atıklar için geri dönüşüm amaçlı özel çöp kutularına atılan atıkların yüzde 50 kadarı geri dönüşümsüz atıklardan oluşuyor.
Gerek plastik toplama noktalarının azlığının gerekse atıkların çevreye etkisi konusundaki eğitim seviyesinin düşük olmasının plastik atıkların uygun şekilde geri dönüşüme girmemesinde etkili olduğu belirtiliyor.
Övgü Pınar- BBC Türkçe
Yorumlar