Yeni keşfedilen bir ötegezegen bilinen mevsim düzenlerini altüst ediyor. NASA’nın artık emekliye ayrılmış olan Spitzer Uzay Teleskobu, yaz mevsiminin bir gün, kışın ise iki gün sürdüğü tuhaf bir gezegeni ortaya çıkarttı.
2020 yılında emekli olan Spitzer Uzay Teleskobu’nun verileri, yeni bir ötegezegen hakkında bilgiler edinmemizi sağladı. XO-3b adı verilen gezegende bir yıl toplamda üç Dünya günü kadar sürüyor. Üç günde bir yıllık bir dönüşü tamamlayan bu gezegende mevsimlerin akış hızı da bununla doğru orantıda bir tuhaflık yaşamış oluyor.
Gezegende kış iki günde sona ererken yaz mevsimi de sadece bir gün sürüyor.
Araştırma ekibinden Lisa Dang konu hakkında şunu söyledi:
“Mevsimsel sıcaklık değişimlerinin Dünya’dakinden yüzlerce kat daha güçlü olduğunu gördük.”
XO-3b, “sıcak Jüpiter” tanımlamasıyla sınıflandırıldı. Etrafında döndüğü yıldıza yakın konumda olup da Jüpiter ile aynı ya da ondan büyük boyutlara sahip gezegenler bu sınıfta yer alıyor.
XO-3b’nın yarıçapı Jüpiter’in 1,2 katı. Kütlesi ise Jüpiter’inkinden yaklaşık 12 kat daha fazla.
Ötegezegenin yıldızıyla arasında yaklaşık 6,7 milyon kilometrelik bir mesafe bulunuyor. Astronomik ölçüler söz konusu olduğunda bu gezegenin yıldızıyla “adeta burun buruna” olduğu anlamına geliyor.
Kanada’da bulunan McGill Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Dang, bulguları 13 Ocak’ta Amerikan Astronomi Derneği’nin basın toplantısında açıkladı.
Dang’in ortaya çıkarttığı bulgular hakemli bilim dergisi The Astronomical Journal’da da yer buldu.
Yeni Keşfedilen Ötegezegen, Dünya’daki Mevsim Anlayışına Sahip Değil
Dünya’da mevsimler, gezegenin ekseninin eğikliğinden kaynaklanıyor. XO-3b’de ise gezegenin yıldızının etrafında elips şeklinde bir yörünge çizmesiyle ortaya çıkıyor. Bu nedenle ötegezegende mevsimler, yıldızdan gelen radyasyon miktarını önemli ölçüde etkiliyor.
Dang mevcut arkı şöyle açıklıyor:
“Bunlar, Dünya’da yaşadığımız mevsimlerle aynı değil.”
Dang’e göree elips bir yörünge izlediği halde yıldızına bu denli yakın olan gezegen bulmak bir hayli güç.
Ancak yörünge, Dang ve meslektaşlarının tespit ettiği tek şaşırtıcı özellik değil. Spitzer Uzay Teleskobu aynı zamanda beklenenden daha güçlü kızılötesi işaretler de ortaya çıkarttı.
Bu veri de gezegenin son derece sıcak olduğu anlamına geliyor.
Dang sözlerini şu şekilde noktaladı:
“Spitzer sayesinde gördüğümüz bu ekstra sıcaklık mevsimsel değil. Yani yıl boyunca devam ediyor. Araştırmamız, onun yalnızca yakınındaki yıldızı tarafından ısıtılmadığını söylüyor. Isı aynı zamanda gezegenin içinden de geliyor.”
kayiprihtim
Yorumlar