NASA ve ESA'da görevli gökbilimciler, Hubble Uzay Teleskobu kullanılarak; bir zamanlar ikili sistemler olarak boy gösteren kahverengi cücelerin zamanla birbirilerinden ayrıldıklarını gözlemlediler.
KAHVERENGİ CÜCE NEDİR?
Kahverengi cüceler, boyut olarak Jüpiter'den daha büyük ama bir yıldıza göre çok küçük ve en düşük kütleli yıldızlararası nesnelerdir. Onlar yıldızlar gibi birer gaz ve toz bulutundan oluşuyorlar ama normal bir yıldız gibi hidrojen füzyonunu sürdürebilecek yeterli kütleye sahip değiller.
Yıldızlar gibi kahverengi cüceler de genellikle çiftler halinde doğabiliyor ve birbirlerinin yörüngesinde kalabiliyor..
KAHVERENGİ CÜCE YILDIZ NE KADAR YAŞLI İSE O KADAR YALNIZ!
Hubble Uzay Teleskobu'nundan elde edilen verilerle yapılan araştırma, kahverengi cüce ne kadar yaşlıysa ona eşlik eden bir cüceye sahip olma ihtimalinin de o kadar düşük olduğunu ortaya çıkardı. Bu, ikili bir cüce yıldız çiftinin kütleçekim tarafından zayıf bağlantılı olduğu ve yıldızların etrafından dolaşmanın bir sonucu olarak birkaç yüz milyon yıl boyunca birbirlerinden uzaklaştıkları anlamına gelir. Onlara evrenin yalnız kalpleri de diyebilirsiniz....
480 MİLYON KİLOMETREKARELİK ALANDAKİ TÜM KAHVERENGİ CÜCELER YALNIZ ÇIKTI
Hubble, birbirine 480 milyon kilometre kadar yakın olan ikili dosyaları tespit edebiliyor; bu, Güneşimiz ile asteroit kuşağı arasındaki yaklaşık mesafedir. Ancak araştırmayı yürüten gökbilimciler güneş bölgesindeki kahverengi cüce örneklerinde herhangi bir ikili çift bulamadılar.
Montréal Üniversitesi, Kanada Trottier Ötegezegen Araştırma Enstitüsü'nden Clémence Fontanive, "Araştırmamız, ikili kahverengi cüceler daha genç yaşlarda gözlenmesine rağmen, en düşük kütleli ve en soğuk izole kahverengi cüceler arasında geniş ayrık yoldaşların son derece nadir olduğunu doğruluyor. Bu, bu tür sistemlerin zamanla hayatta kalamayacağını gösteriyor” açıklamasında bulundu.
Fontanive'in birkaç yıl önce gerçekleştirdiği benzer bir araştırmada Hubble, son derece genç kahverengi cüceleri incenledi ve bazılarının ikili yoldaşları vardı; bu da yıldız oluşturma mekanizmalarının düşük kütleli kahverengi cüceler arasında ikili çiftler ürettiğini doğrulandı. Daha yaşlı kahverengi cüceler için ikili eşlerin bulunmaması, bazılarının ikili olarak başlamış olabileceğini, ancak zamanla yollarını ayırmış olabileceğini gösteriyor.
YENİ BULGULAR KAHVERENGİ CÜCELERİN DOĞUMUNA DAİR VARSAYIMLARI DESTEKLİYOR
Yeni Hubble bulguları, kahverengi cücelerin yıldızlarla aynı şekilde, moleküler hidrojen bulutunun yerçekimsel çöküşü yoluyla doğduğu teorisini daha da destekliyor.
Aradaki fark, enerji üretmek için hidrojenin nükleer füzyonunu sürdürmek için yeterli kütleye sahip olmamalarıdır, oysa yıldızlar böyledir. Galaksimizdeki yıldızların yarısından fazlasının bu oluşum süreçlerinin sonucunda ortaya çıkan bir yoldaş yıldızı vardır ve daha büyük yıldızlar daha çok ikili sistemlerde bulunur. Fontanive, "Çalışmanın motivasyonu, çoklu yıldız sistemleri arasında görülen eğilimlerin kütle olarak ne kadar düşük olduğunu görmekti" dedi.
"Hubble araştırmamız, gençken gözlemlediğimiz bu ikili dosyaların ileri yaşlara kadar hayatta kalma ihtimallerinin düşük olduğuna, muhtemelen bozulacaklarına dair doğrudan kanıt sunuyor. Gençken moleküler bir bulutun parçasıdırlar ve yaşlandıkça bulut dağılır. Bu gerçekleştiğinde nesneler hareket etmeye başlar ve yıldızlar birbirlerinin yanından geçer. Kahverengi cüceler çok hafif olduğundan, geniş ikili çiftleri birbirine bağlayan yerçekimi kuvveti çok zayıftır ve yıldızları atlamak bu ikilileri kolayca parçalayabilir" dedi Fontanive.
Ekip, daha önce NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Gezgini tarafından tanımlanan bir kahverengi cüce örneğini seçti. Güneş bölgesindeki en soğuk ve en düşük kütleli eski kahverengi cücelerden bazılarını örnekledi. Bu yaşlı kahverengi cüceler o kadar soğuktur ki (çoğu durumda Jüpiter'den birkaç yüz derece daha sıcaktır), atmosferleri yoğunlaşan su buharı içerir.
Ekip, en havalı yoldaşları bulmak için, biri soğuk kahverengi cücelerin parlak olduğu, diğeri ise atmosferlerindeki su emiliminin bir sonucu olarak çok sönük göründükleri belirli dalga boylarını kapsayan iki farklı yakın kızılötesi filtre kullandı.
Birleşik Krallık'taki Edinburgh Üniversitesi'nden ekip üyesi Beth Biller, "Çoğu yıldızın arkadaşları var; ister ikili yoldaş ister dış gezegen olsun" dedikten sonra sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu araştırma aslında aynı durumun kahverengi cüceler için geçerli olmadığını gösteriyor. Çoğu kahverengi cüce, yaşamlarının erken dönemlerinde kısa bir süre geçirdikten sonra, uzun varoluşlarının geri kalanı boyunca bekar kalır."
Fontanive, "Bu, kahverengi cüce çiftlerinin zamanla birbirlerinden uzaklaştıklarını gösteren bugüne kadarki en iyi gözlemsel kanıttır. Hubble'ın keskin vizyonu ve hassasiyeti olmasaydı bu tür bir araştırmayı yapamaz ve daha önceki modelleri doğrulayamazdık." dedi
Yorumlar