Dünya üzerinde şimdiye kadar yaşadığı tespit edilebilen en büyük kırkayak fosili İngiltere'nin kuzeyindeki Northumberland sahil şeridindeki Howick Körfezi'nde bir plajda bulundu. 76 × 36 cm boyutundaki kalıntısı fosilleşen Arthropleura adlı eklembacaklı hayvanın, yaklaşık 2 metre 70 santim boyunda, yarım metre eninde ve 50 kilo ağırlığında olduğu tahmin ediliyor. Fosilin, 326 milyon yıl ile 100 milyon yıl önceki zaman diliminde Karbonifer Çağı ve Dinozorlar Çağı zamanına ait olduğu tespit edildi.
Tüm zamanların bilinen en büyük omurgasız hayvanı Arthropleura'nın varlığı şimdiye dek, Kuzey Amerika ve İngiltere'de bulunan 3 fosil parçasından anlaşılıyor. Arthropleura türünün Erken Karbonifer'den Erken Permiyen'e kadar değişen zamanlarda farklı boyutlarda varlığını sürdürdüğü anlaşılıyor.
İngiltere'nin Newcastle kentinin yaklaşık 40 mil kuzeyindeki Northumberland sahilinde bulunan fosil parçası, şimdiye kadar bulunan en iri Arthropleura'ya ait ve onların iri cüsselerine rağmen modern kırkayaklara çok benzediğini gösteriyor. Fosil bu yıl içinde Cambridge'deki Sedgwick Müzesi'nde halka açık sergilenecek.
Fosille ilgili araştırmanın sonuçları; The Journal of the Geological Society'de (Jeoloji Derneği Dergisi) 21 Aralık tarihli makalede yayınlandı. (Bakınız: "The largest arthropod in Earth history: insights from newly discovered Arthropleura remains (Serpukhovian Stainmore Formation, Northumberland, England)" <Dünya tarihinin en büyük eklembacaklısı: Yeni keşfedilen Arthropleura kalıntılarından içgörüler (Serpukhovian Stainmore Formasyonu, Northumberland, İngiltere)>)
Makalenin Başyazarı, Cambridge Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Dr Neil Davies, "Fosil, 2018 yılının Ocak ayında Howick Körfezi'ndeki bir uçurumdan sahile düşen büyük bir kumtaşı bloğunda, tesadüfen keşfedildi. Düşen dev bir kaya tam da fosilin bulunduğu yerden çatlayarak açılmış ve eski doktora öğrencilerimizden biri yürürken tesadüfen onu görmüştü. Arthropleura'nın dış kabuğu kumla dolmuş ve bu sayese yüz milyonlarca yıl boyunca korunmuştu." dedi.
"Bugünkü serin ve yağışlı havanın aksine, Northumberland, Karbonifer Dönemi'nde daha tropikal bir iklime sahipti. Omurgasızlar ve erken amfibiler o atmosferde akarsuların çevreside yetişen bitki örtüsüyle yaşadılar" diyen Dr Neil Davies, "Natural England ve toprak sahibi Howick Estate'in izniyle Mayıs 2018'de çıkarılan fosil o kadar büyük ki, onu uçurumdan yukarı ancak 4 kişi ile çıkartabildik. Fosil, detaylı şekilde incelenebilmesi için Cambridge'e getirildi. Daha önceki tüm kayıtlarla karşılaştırıldı ve hayvanın yaşam alanı ve evrimi hakkında yeni bilgiler ortaya çıkarıldı. Hayvanın yalnızca Karbonifer döneminde Ekvator kuşağında yaşadığı anlaşılıyor. Önceki rekonstrüksiyonlarda, hayvanın kömür bataklıklarında yaşadığını öne sürülmüştü, ancak bu son örnek, Arthropleura'nın kıyıya yakın açık ormanlık habitatları da tercih ettiğini gösteriyor. Bu canlılar hakkında öğrenilecek çok şey var" açıklamasında bulundu.
"Bu şimdiye kadar bulunan en büyük Arthropleura fosili" hatırlatmasında bulunan Davies, "Bu dev kırkayak fosillerini bulmak nadirdir, çünkü bir kez öldüklerinde vücutları parçalanma eğilimi gösterir, bu nedenle fosilin, hayvanın büyüdükçe döktüğü kalıplanmış bir kabuk olması muhtemeldir. Ancak henüz fosilleşmiş bir kafa bulamadık, bu yüzden onlar hakkında her şeyi bilmek zor." ifadesini kullandı.
Bu kadar büyük bir boyuta ulaşmak için Arthropleura'nın yüksek besinli bir diyete sahip olması gerektiğine inanan araştırmacılar. "Ne yediklerini kesin olarak bilemiyoruz. Ancak o zamanki bitkilerde yapraklar dışında bol miktarda besleyici kabuklu meyve ve tohum vardı. Bu hayvanlar, diğer omurgasızları ve hatta belki diğer türde küçük hayvanları bile yemiş olabilirler" dedi.
Arthropleura türünün, Permiyen döneminde soyu tükenmeden önce, yaklaşık 45 milyon yıl boyunca Dünya'nın ekvator kuşağında yaşadığı artık biliniyor ama türlerinin neden yok olduğu henüz belirsiz. Şimdilik iki ihtimal üzerinde duruluyor; iklimi hayatta kalamayacak kadar kurulaştıran küresel ısınma veya yiyecek için birbirleri ile yarışarak, kısa sürede ekvator kuşağındaki habitatlara egemen olan sürüngenler....
www.arkeolojivesanat.com
Yorumlar