Coronavirüs tedavisinde aspirin etkili mi? Uzmanlar bu sorunun yanıtını olumlu veriyor ama aynı zamanda bilinçsiz kullanım halinde bu ilacın can kaybına neden olacağına dikkat çekiyor.
Bir milyon 120 binden fazla vakanın bulunduğu İngiltere'de, aspirinin coronavirüs tedavisinde etkili olup olmadığının anlaşılması için çalışma başlatılıyor..
Deneyin; İngiltere'de bugüne kadarki en geniş kapsamlı ilaç denemesi olacağı belirtiliyor.
Araştırmaya katılan 2 bin gönüllü günde 150 miligram aspirin alacak ve bu süreçte sağlık durumlarında yaşadıkları değişiklikler gözlemlenecek.
Aspirin, kanda pıhtılaşmayı önlüyor
Amerika Birleşik Devletleri'nde daha önce yapılan araştırmada ise aspirin kullanımının hastaneye yatma, yoğun bakıma kaldırılma ve ölüm riskini azalttığı öne sürülmüştü. Ancak aspirin coronavirüsten koruyor demek için henüz çok erken.
Araştırmacılar, yapıkları çalışma kapsamında 412 Covid-19 hastasını inceledi. Hastaların dörtte birine hastaneye yatırılışlarının ilk günürden itibaren günlük olarak 80 miligram aspirin verildi.
“Anesthesia and Analgesia” adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışmanın sonuçlarında, aspirin verilen hastaların diğerlerine oranla yüzde 43 oranında daha az yoğun bakıma alındığı ve yüzde 40 oranında daha az ventilatöre ihtiyaç duyduğu belirtildi.
Bununla birlikte, bilim insanları aspirin alan hastaların ölüm riskinin, almayanlara göre yüzde 47 oranında azalttığını söyledi.
Aspirin, kanda pıhtılaşmayı önlüyor. Corona virüs hastalarında pıhtılaşma görüldüğü için, tedavide de etkili olduğu düşünülüyor.
Aspirin aynı zamanda vücutta kanama riskini artırıyor
Aspirin, soğuk algınlığı, grip ya da bazı romatizmal hastalıklarda kas, eklem ve hafif başağrılarını gidermek ve ateşi düşürmek için kullanılıyor. Etken maddesi asetilsalisilik asit olan ilaç, belli yaşın üzerindekilere kalp krizi ve felç riskini önlemek için kan sulandırıcı olarak da veriliyor. Ancak aspirin aynı zamanda vücutta kanama riskini artırıyor.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan'dan Aspirin ölümcül uyarısı
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, corona virüs tanısı konmayan kişilerin kan sulandırıcı olarak Aspirin kullanmasının ölüme yol açabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Ceyhan, "Uzun süreli Aspirin alan kişilerde grip geçirirse bir hastalığın riskinin arttığını biliyoruz; 'reye sendromu' ismi verilen bir hastalık. Maalesef belli bir dönemine geldikten sonra yüzde yüz öldüren, hiçbir tedavisi olmayan bir hastalık. Bu hep çocuklarda göründü diye zannediliyordu; ama son yıllarda yetişkinlerde de giderek artan yayınlar oldu. Artık biliyoruz ki yetişkinlerde de görünüyor. Uzun süreli Aspirin alan belli hastalık grupları var, onlara mutlaka grip aşısı yapılması gerektiğini söylüyoruz ve risk grubundalar onlar" dedi.
Grip geçiren kişiler için aspirinin yol açtığı tehlikeler
Grip esnasında alınan Aspirin'in hastalığın riskini arttırdığını belirten Prof. Dr. Ceyhan, "Grip geçiren biri Aspirin alırsa bu hastalığın riski 35 kat artıyor; karaciğer yetmezliği, beyinde şişmeyle giden çok ağır bir tablo ve henüz bir tedavisi yok. Ölüm oranı aşağı yukarı yüzde yüz. Covid-19 tanısı konmuşsa kişinin Aspirin almasında çok önemli bir sakınca yok. Ancak, koruyucu olarak insanlara Aspirin vermek ya da bir kişinin sadece ateşi oldu, zaten tek belirtisi olduğu için test yaptıramıyor 'ben corona virüsüm' diye insanlar kan sulandırıcı olarak Aspirin kullanıyor. Şu an grip sezonu da başladı, grip de olabilir, ayırt etmek mümkün değil. O zaman ciddi bir risk çıkıyor ortaya. Bir kişi şu dönemde koruyucu olarak ya da 'ateşi çıktı' diye Aspirin alırsa bu bahsettiğim hastalığa davetiye çıkarıyor. Dolayısıyla test yapılıp corona virüs tanısı konulmadıkça bir kişinin kan sulandırıcı olarak Aspirin kullanması şu dönemde sakıncalı" ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Ceyhan, 'reye sendromu' riskinden dolayı uzun süredir Aspirin'i hastalarda kullanmadıklarını kaydederek, "Uzun süreden beri ateş düşürücü olarak Aspirin'i bu bahsettiğim risk nedeniyle çok kullanmıyoruz. Çocuklarda kan sulandırıcı olarak corona virüs tanısı konsa bile Aspirin kullanmıyor, diğer kan sulandırıcıları kullanıyoruz. Benim yakınımda olan insanlar bile sanki corona virüsten koruyacakmış düşüncesiyle rastgele Aspirin kullanıyorlar, oldukça riskli bir durum bu. Hiçbir şey olmadan birçok insan sanki corona virüsten koruyacakmış düşüncesiyle düşük dozda bebek Aspirin'i kullanıyor, bu yanlış bu dönemde" diye konuştu.
Koronavirüste kanın pıhtılaşmaması için aspririn kullanılıyor
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi ve Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, corona virüsten kaynaklanan ölümlerin önemli bir sebebinin vücuttaki bütün damarların iç yüzeyini döşeyen hücrelerin, virüsten etkilenerek görevini yapamaz hale gelip, kanın pıhtılaşması olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Azap, Kan pıhtıları oluşup küçük damarları, ince kılcal damarları tıkamaya başlıyor. Bu damarlar tıkandığı zaman organlar beslenemiyor. Akciğer yetmezliği, solunum yetmezliği şeklinde karşımıza çıkıyor. Beyinde felçlere sebep olan pıhtılara sebep olabiliyor. Kalp krizi olabiliyor dedi.
Bunun salgının erken dönemlerinden itibaren bildikleri bir konu olduğunu söyleyen Prof. Dr. Azap, "Aslında pek çok enfeksiyon hastalığında böyle olur. 'Septik şok' dediğimiz 'sepsis' dediğimiz tablo ortaya çıkar. Vücudun pıhtılaşma sistemi bozulur, kanın akışkanlığı bozulur, bu pıhtılar nedeniyle organ yetmezliği ve ölümler gerçekleşir. Amerikalı bilim insanlarının yaptığı şey de bu kan sulandırıcı ilaçların gerçekten bunu ne kadar önlediğini gösteren bir çalışma, Aspirin'in yüzde 50 oranında bunları önlediğini gösterdiler. En baştan beri böyle bir durum olduğunu bildiğimiz için Türkiye'de zaten kan sulandırıcı Aspirin olabilir 'heparin' gibi başka bazı daha farklı ilaçlar olabilir, baştan beri hastalarımızda kullanıyoruz" diye konuştu.
Öte yandan DHA'nın haberine göre; Bulgaristan'ın 1 Eylül itibariyle karantina sürecini kaldırmasının ardından, Edirne'ye günü birlik alışverişe gelen Bulgarlar, son günlerde ülkelerinde corona virüs vaka sayılarının artması üzerine Edirne'deki eczanelere akın etmeye başladı.
Bulgar turistlerin, aspirine rağbeti yükseltmesiyle ecza depolarında da ilacın 100 miligramlık formları tükendi. Eczanelere Bulgarca bilgilendirici afişler asıldı.
Ö zellikle aspirin ve muadili ilaçların artışında son dönemde Edirne merkezde geçen yıla göre yüzde 84 artış yaşandığını ifade eden Edirne Eczacı Odası Denetleme Kurulu Başkanı Şükrü Ciravoğlu, , "Bu grup aspirinlerin satışında geçen yıla göre özellikle kapılar açıldıktan ve turistler gelmeye başladıktan sonra çok yüksek oranda bir artış gözlüyoruz. Geçen yılın son 3 aylık dönemiyle bu yılın son 3 aylık dönemini karşılaştırdığımızda Edirne merkez genelinde yüzde 84 oranında bir artış söz konusu. Aspirinin kan sulandırıcı ve pıhtı önleyici özelliğe sahip olmasından dolayı tercih ediliyor. Corona virüste ölüm nedeni olarak ilk önce akciğerlerde sorun yarattığı ve bu şekilde bir ölüme sebebiyet verdiği biliniyor. İkinci olarak da kanda pıhtılaşma oluşturduğu ve bunun beyin veya başka organlara damar tıkanıklığı yaparak, ölüme sebebiyet verdiği biliniyor. Dolayısıyla burada kanı sulandırarak, bu tür bir durumdan koruyacağını düşünüyorlar. Ama bunun ifade ettiğimiz gibi önce hekim kontrolü yapılıp, değerlendirilip, ondan sonra kullanılması gerekiyor" dedi.
'ASPİRİN MUTLAKA HEKİM KONTROLÜNDE ALINMALI'
Aspirinin kan sulandırıcı özelliğinden dolayı corona virüse karşı koruma sağlayacağı tezini doğru bulmadığını ifade eden Ciravoğlu, "Aspirin, düşük dozda, 100 miligramlık dozlarda bağırsakta çözünen, tipik kan sulandırıcı olarak kullanılan bir ilaçtır. Ancak bunun mutlaka hekim kontrolünde kullanılması gerekir, hekim tarafından reçete edilmesi gerekir. Yapılan tetkiklerden sonra, kişiye gerekiyorsa verilir ve kullanıma başlanır. Vatandaşın, kendi kendine alayım, koronaya karşı korunayım ya da kan sulandırıcı olarak kullanayım şeklinde bir yaklaşımı var. Bu tür ilaçları alması sakıncalıdır, mutlak surette bir hekim kontrolünden sonra alınması gerekir" dedi.
Yorumlar