Antik çağlarda bilerce kişinin seyrettiği oyunları en arkadaki seyircilerin görebilmesi için oyuncular kabarık giysiler giyer, boylarının uzun görünmesi için ayaklarına tahta takozlar takar ve yüzlerine çok büyük maskeler takarlardı. Maske (mask) takmanın bundan kaynaklandığı ileri sürülür.Öte yandan oyuncuların sahnede söylediği sözlerden dolayı zorda kalmaması ve tanınmaması için maskeler kullandıkları da düşünülmektedir.
Peki, tahta, bez veya mantardan yapılan bu tiyatro maskeleri neyi sembolize ederdi?
Tiyatro kelimesinin kökeni Yunanca theatron yani ‘’görme yeri’’ sözcüğüdür. Her ne kadar şamanik ayin ve daha önceki çağlara ait ritüel gösteriler tiyatro sanatınınilk örnekleri sayılsa da günümüzdeki şekli ile tiyatro sanatının tarihi antik çağlardaki bağ bozumu ayinlerine , yani şarap tanrısı Dionysos'ın onuruna yapılan dini ayinlere dayanır.
Dionysos adına gerçekleştirilen Bağbozumu Ayinlerinde; her yıl kentin ileri gelenlerinden biri seçilir ve festivali organize etmesi ve Dionysos’u onurlandırması beklenirdi. Adını onurlandırmak isteyen soylu ve zenginler, itibarlarını artırmak için seçilmiş kişi olmak için birbirleriyle yarışırlardı. Günümüzdeki şekli ile tiyatro işte bu şenliklerde oşekillenmiş sanat dalıdır.
Antik Yunan'da günümüzdeki oyunculuk anlayışı geçerli değildi. İfade edilen duygular jest ve mimikler yerine oyuncuların ellerinde tuttukları ve yeri geldikçe yüzlerine koydukları masklarla belirtiliyordu. Yunan tiyatrosunda 2 tür oyun vardı. Trajedi ve Komedi. (Trajedya ve Komedya)
Trajedilerde içerik Tanrılarla insanların kavgaları üzerineydi. Dönemin dini inanışlarının sembolik ifadesi olarak, oyunlarda Tanrılar ve insanlar arasındaki ilişkiler. anlatılıyordu.
Komediler ise ise çoğunlukla siyasi alay içerikliydi. İzleyici sayısı ünın bazen 10 binlere ulaştığı dekor ve kostümün kullanılmadığı dönemin tiyatrolarında, abartılı argo sözler ve eleştiriler yapılıyordu. Oyuncunun daha sonra söylediği sözlerden dolayı sorumluluğunun olmaması ve tanınmaması açısından büyük masklar kullandıkları düşünülmekte. Bugün tiyatronun simgesi haline gelen gülen ve ağlayan maskeler bu uygulamanın bir devamıdır. Bu masklardan gülen yüz, filozof Herakleitus‘u, ağlayan yüz ise filozof Demokritos‘u simgeliyor.
Yorumlar