Atomaltı parçacıkları çarpıştırarak küçük boyutlarda evrenin doğuşunu aydınlatmayı deneyen fizikçiler Big Bang'in (Büyük Patlama) ilk mikrosaniyesinde ortaya çıktığına iananılan Kuark-gluon plazmasını inceleyerek evrenin evrimiyle ilgili yeni ayrıntıları ortaya çıkardı..
Kuark-gluon plazmasını (KGP) evrenin oluşum anında bulunan ilk madde hali varsayan Kopenhag Üniversitesi'nden bilim insanları, uzun süredir Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü'nün (CERN) İsviçre'nin Cenevre kenti yakınlarında bulunan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'yla yarattıkları kuark-gluon plazması üzerinde çalışmalar yapıyorlardı.
Kuark-gluon plazmasının eskiden akışkan, sıvı formda olduğu anlaşılıyor
Independent Türkçe'nin haberine göre; araştırma ekibinden Doçent You Zhou, elde edilen yeni bilgilerle ilgili şu açıklamada bulundu: "Çarpıştırıcı, plazmadaki iyonları büyük bir hızla (neredeyse ışık hızı) ayırıyor. Bu, kuark-gluon plazmasının, kendi maddesinden atomlardaki çekirdeklere ve yaşamın yapı taşlarına nasıl dönüştüğünü görmemizi sağlıyor. Ayrıca, daha önce hiç olmadığı kadar çok üretilen parçacıkların topluca genişlemesini aynı anda analiz edebilen bir algoritma geliştirdik. Sonuçlar, kuark-gluon plazmasının eskiden akışkan, sıvı formunda olduğunu ve kendisini, şeklini sürekli değiştirerek diğer maddelerden ayırdığını gösteriyor."
Evrende bilinen tüm maddelerden farklı
Zhou, "tespit şaşırtıcı. Bu durum beklentilerimizden ve bildiğimiz diğer tüm maddelerden farklı. Hakemli bilim dergisi Physics Letter B'de yayımlanan bulgularımız, evrenin gelişimi konusunda benzersiz bir hikaye anlatıyor" diyerek "Her keşif, Büyük Patlama hakkındaki gerçeği bulma şansımızı artıran bir adım. Kuark-gluon plazmasının, hadronlara ve yaşamın yapı taşlarına dönüşmeden önce akıcı olduğunu öğrenmemiz yaklaşık 20 yılımızı almıştı. Bu nedenle plazmanın sürekli değişen davranışına ilişkin yeni bilgilerimiz önemli bir dönüm noktası."
CERN deneyinde kanıtlanmaya çalışan Evrenin Doğuşu Teorisine göre; Büyük Patlama'yla evren, aşırı yoğun ve sıcak bir noktadan genişleyerek oluşmaya başlamıştı. Hızlı genişlemenin sonucunda parçacıkların, atomların, yıldızların, galaksilerin ve yaşamın ortaya çıktığı bilinmesine rağmen, bahsi geçen sürecin detayları gizemini koruyor.
Bugüne kadar, RHIC (Relativistik Ağır İyon Çarpıştırıcı) deneylerinde çok ilginç sonuçlar üretilmişti. Ancak çok azında, bu kadar özel bir sonuç ortaya çıktı: Maddenin yeni formu
Gerçekte bu evren için yeni bir şey değildir. Ancak insanoğlu için yeni bir sonuçtur. "Kuark-gluon plazması(KGP)"nın, Bigbang'ten sonraki ilk saniyenin 1/10.000.000 anında; yani evrenin doğumu anında ortaya çıktığı düşünülüyor. Ayrıca, büyük ihtimalle, nötron yıldızları denen çok yoğun yıldızların çekirdeklerinde de "kuark-gluon plazması" (KGP) bulunuyor.
Kuark-gluon plazması nedir?
Kuark-gluon Plazması (KGP); kuark ve gluonlardan oluşturulan madde formu. Fizikçiler, bu madde formunun; RHIC çarpışmalarının, altın çekirdeğini çok fazla"ısıtıp-sıkıştırarak"; altın proton ve nötronlarını üst üste getirdiklerini ve kısa bir zaman içinde, "aşırı derecede bir enerji alanı" yaratılarak; bu alanda çok büyük sayıda kuarkların ve gluonların ortaya çıkarılması ile oluşturulduğunu ifade ediyorlar.
Yorumlar