Erzincan'ın Üzümlü ilçesindeki Ahıska Türkleri, baharın gelişini kutlamak ve bolluk içerisinde bir yıl geçirmek için "sümelek" tatlısı yapıyor. Nevruz bayramı ile başlayıp mayıs ayının sonuna kadar pişirilen tatlının yapımı, yaklaşık 1 hafta sürüyor.
İlçedeki dört ayrı bölgede ikamet eden Ahıska Türkleri, tabiatın yenilenip doğanın yeşile büründüğü günlerde, evlerinin önünde kurdukları kazanlarda sümelek tatlısı pişiriyor.
Hazırlanması zahmetli ve uzun olduğu için kadınlar arasında imece usulü pişirilen tatlı, bu yıl yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle aile arasında yapılarak komşu, akraba ve misafirlere ikram ediliyor.
Sümelek tatlısı Orta Asya'dan gelen bir gelenek
Geyikli köyünde yaşayan Ahıska Türkleri'nden Zülfira Basat, sümelek tatlısının Orta Asya'dan gelen bir gelenek olduğunu söyledi.
Baharın gelişini kutlamak, baharı karşılamak için sümelek tatlısını yılda bir yaptıklarını ifade eden Basat, şöyle konuştu: "Sümelek tatlısını akraba, komşularla düğün gibi yapardık. Ama bu günlerde Kovid-19 salgını nedeniyle mecburen yakın derece akrabalarımız yengemiz, kardeşlerimizle birlikte yapıyoruz. Sümelek tatlısının yapılışı 1 hafta sürer. Buğdayın yıkanması kökletilmesi oluyor, daha sonra öğütülüp un ile karıştırılıyor. Sümelek yaklaşık 18-20 saat kaynatılıyor, kıvamı geldikten sonra biz bunun üzerini kapatıp, dinlenmeye bırakıyoruz. Ardından da komşularımıza ve çevremizdekilere ikram ediyoruz."
- Tatlı yapımı, ilkbaharın başlangıcından mayıs sonuna kadar sürüyor
Aynı köyde yaşayan 69 yaşındaki Yusuf İlyas ise Ukrayna'dan Türkiye'ye öz vatanlarına geldikleri için mutlu olduklarını ve vatan hasretlerini bitiren Türkiye'ye teşekkür ettiklerini belirterek, "Sümelek tatlısını ilkbaharın gelmesinden bu zamanlara kadar yapıyoruz. Komşulara akrabalara dağıtıyoruz. Bizim geleneksel tatlımızdır." ifadesini kullandı.
Tatlının yapılışı ile ilgili bilgi veren Zülhumar Baset da buğdayı yıkayıp serdiklerini, daha sonra kuruyan ve büyüyen buğdayı parçalayıp makinalarda çektiklerini anlatarak, şunları kaydetti:
"Ilık su ile karıştırıp şiresini çıkarıyoruz. Un ve sıvı yağ kullanıyoruz, içerisine şeker atmıyoruz. Allah vergisi kaynadıktan sonra tatlı oluyor. Sümelek tatlısını baharın gelişinde yapıyoruz, havaların güzel olması yağmurların yağması, ekinlerimizin güzel olması için dualarla yapıp dağıtıyoruz. Yemesi lezzetlidir, yapması düğün gibidir. Bu sümelek tatlısını önceden düğün gibi yapardık, şimdi bu koronavirüsden dolayı az miktarda kişi ile yapıyoruz. "
Ahıska TürküBaharbaharın gelişiErzincanSümelek Tatlısı
Muhabir Barış Yalçınkaya
Yorumlar