Sağlık

Mısır ekmeği, kan şekerini neden beyaz ekmekten daha az yükseltiyor?

Bilimsel araştırmalar obezite ve diyabetle mücadelede ekmek seçiminin kritik rol oynadığını gösteriyor. Beyaz ekmek ve tam buğday ekmeği ile karşılaştırıldığında mısır ekmeği açık ara avantajlı görünüyor.

Mısır ekmeği, kan şekerini neden beyaz ekmekten daha az yükseltiyor?

Bazı bilimsel çalışmalar, mısır ekmeğinin beyaz ekmeğe kıyasla kan şekeri üzerinde daha düşük bir etkiye sahip olabileceğini düşündürmektedir. Bu durumun potansiyel nedenleri arasında mısırın içerdiği farklı karbonhidrat yapısı ve bazı mısır ekmeği türlerindeki lif içeriği yer almaktadır. Ancak, bu konuda yapılan araştırmalar sınırlı ve sonuçlar tutarsızlık gösterebilmektedir.

Link Springer'da yayınlanan yeni klinik çalışma, mısır ekmeğinin (CB) kan şekeri üzerindeki etkileri ile dikkat çekti.  103 katılımcıyla yapılan bu araştırma, özellikle beyaz ekmek (RB) ve tam buğday ekmeği (WWB) ile karşılaştırıldığında mısır ekmeğinin şaşırtıcı avantajlarını gözler önüne seriyor.

Ama sonuçta diğer ekmek türlerine göre kan şekerini daha az yükseltse de mısır ekmeği de diyabet hastalarının öncelikle uzaj durmaya çalışmaları gereken bir besin. Ancak ekmeksiz hayat olmuyor noktasında tercih mısır ekmeği olmalı gibi görünüyor. Yani doktorunuz sizin sigortanız, bunu unutmayın. 

Mısır ekmeğinin kan şekeri üzerindeki etkisi, kullanılan mısır ununun işlenme derecesine ve ekmeğin içeriğine bağlı olarak değişebilir. Daha az işlenmiş mısır unu ile yapılan ekmekler, kan şekerini daha kontrollü bir şekilde yükseltebilir. Şeker hastalarının porsiyon kontrolü yaparak ve dengeli bir diyet içinde tüketerek kan şekeri seviyelerini daha iyi yönetebileceği belirtilmektedir.

Araştırmanın Bilimsel Arka Planı

Katılımcılar: 103 yetişkin (13 erkek, 90 kadın).

Yöntem: Katılımcılar rastgele 4 gruba ayrıldı (RB, WWB, karabuğday ekmeği/BWB, CB). Her ekmek türü 30 gram karbonhidrat içerecek şekilde verildi.

Ölçümler: Açlık, 30, 60, 90 ve 120. dakikalarda kan şekeri takibi yapıldı.

Çalışmanın İlginç Sonuçları

Mısır Ekmeği (CB) Kan Şekerini Daha Az Yükseltiyor: 90. dakikada CB tüketenlerde kan şekeri, beyaz ekmek tüketenlere göre anlamlı derecede düşük bulundu (*p = 0.043*). 120 dakikalık AUC (eğri altı alan) değerlerinde CB, hem beyaz ekmekten (*p = 0.022*) hem de karabuğday ekmeğinden (*p = 0.023*) daha düşük etki gösterdi.

Mısır Ekmeği ile İlgili Bilimsel Çalışmalardan Elde Edilen Bulgular:

Düşük Glisemik İndeks (Gİ) Potansiyeli: Bir çalışmada, normal kilolu bireylerde mısır ekmeğinin, beyaz ekmeğe kıyasla 90. dakikada kan glikoz seviyelerinde ve 90-120 dakika arasındaki Eğri Altında Kalan Alan (EAA) değerlerinde anlamlı derecede daha düşük artışa neden olduğu bulunmuştur. Bu durum, mısır ekmeğindeki amiloz miktarıyla ilişkilendirilmiştir.

Obez Bireylerde Farklı Sonuçlar: Aynı çalışmada, obez bireylerde mısır ekmeğinin kan şekerini beyaz ekmeğe göre daha az yükselttiği gözlemlenmiştir, ancak bu fark normal kilolu bireylerdeki kadar belirgin değildir.

Mısır Ununun Gİ Değeri: Mısır ununun glisemik indeksi genellikle orta seviyede (68-69) kabul edilir. Ancak, mısır ekmeğinin Gİ değeri, kullanılan tarife ve içeriklere (örneğin, eklenen lif miktarı) bağlı olarak değişebilir. Bir çalışmada fındık unu eklenerek lif içeriği artırılan mısır ekmeğinin Gİ değerinin düştüğü belirtilmiştir.

Fermente Mısırın Etkisi: Bir başka çalışmada, fermente mısır irmiklerinden yapılan yulaf lapasının orta düzeyde bir glisemik indekse (65.49) sahip olduğu bulunmuştur. Tam mısır unu ve irmiğinden yapılan lapaların ise yüksek glisemik indeks değerleri gösterdiği belirtilmiştir. Bu durum, geleneksel mısır işleme ve pişirme yöntemlerinin etkisine bağlanmıştır.
Sınırlı Araştırma: Literatürde mısır ekmeğinin kan şekeri üzerindeki etkilerini inceleyen çalışmaların sayısının sınırlı olduğu belirtilmektedir.

Önemli Notlar:

Mısır ekmeğinin kan şekeri üzerindeki etkisi, içeriğine (tam mısır unu, beyaz mısır unu, lif içeriği, diğer katkı maddeleri vb.), porsiyon büyüklüğüne ve bireyin metabolik yanıtına göre değişiklik gösterebilir.

Tek başına glisemik indeks değeri, bir besinin kan şekeri üzerindeki toplam etkisini değerlendirmek için yeterli değildir. Glisemik yük (GL) de dikkate alınmalıdır.

Diyabet veya insülin direnci olan bireylerin, mısır ekmeği tüketimi konusunda dikkatli olmaları ve bir sağlık uzmanına veya diyetisyene danışmaları önemlidir.
Sonuç:

Mevcut bilimsel kanıtlar, bazı durumlarda ve bazı bireylerde mısır ekmeğinin beyaz ekmeğe kıyasla kan şekerini daha az yükseltebileceğini düşündürmektedir. Ancak, bu konuda daha fazla ve kapsamlı araştırmaya ihtiyaç vardır. Mısır ekmeğinin farklı türleri ve içeriklerinin kan şekeri üzerindeki etkileri daha detaylı incelenmelidir.

Uzmanlara göre; Mısır ekmeğindeki amiloz miktarı, kan şekerindeki bu düşüşün ardındaki ana faktör olabilir. Ancak uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç var.

Diyetisyenlere göre ise; Özellikle diyabet hastaları için mısır ekmeği, beyaz ekmeğe sağlıklı bir alternatif olabilir. Ama hangi diyetisyene ne kadar güveneceğiniz de önemli. Aman dikkat saplık riske atılabilecek bir servet değildir!

Yorumlar