İstanbul’un Fiziksel Aktivite Araştırması
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) iştiraklerinden Spor İstanbul tarafından yürütülen 2024 Fiziksel Aktivite Araştırması, kentte fiziksel aktivite düzeyinin 2023’e göre 2,2 puan artarak yüzde 37,1’e yükseldiğini ortaya koydu.
Araştırmanın ilk yılı olan 2020’de oran sadece yüzde 13,2 idi. Dört yılda kaydedilen artış, İstanbul’da fiziksel aktivite oranının yaklaşık üç katına çıktığını gösteriyor.
Spor İstanbul Genel Müdürü Prof. Dr. Bilge Donuk, çalışmanın “çok geniş katılımlı bir saha araştırması” olduğunu belirterek,
“11 bin 534 kişiyle yüz yüze ve hane ziyaretleriyle görüştük. Bu sayıyla İstanbul’un fiziksel aktivite düzeyini ilçe ilçe, yaş ve cinsiyet bazında ölçebildik. Günümüzde birçok kamuoyu araştırması 2-3 bin kişiyle sınırlı kalıyor. Biz İstanbul’un hareket alışkanlıklarını bilimsel temelde haritalandırdık.” dedi.
| RAKAMLARLA HAREKETLİ İSTANBUL |
 |
| 2020 hareketlilik oranı: %13,2 2023 oranı: %34,9 2024 oranı: %37,1 Kadınlarda aktivite oranı: %35,3 Erkeklerde aktivite oranı: %39,3 Haftada 150 dakika egzersiz yapanların oranı: %66 (2023’te %38,7) En aktif ilçe: Tuzla (%52,6) En durağan yaş grubu: 65 yaş üstü |
Hareketlilik Artıyor Ama Genele Yayılımı Zaman Alıyor
Donuk, İstanbul’un fiziksel aktivite oranındaki artışın olumlu olduğunu ancak Avrupa kentlerinin gerisinde kalındığını vurguladı: “Avrupa’da bu oranlar yüzde 50’nin üzerindedir. İstanbul’un 73 tesisi ve 300’den fazla açık alanında yürüttüğümüz etkinlikler önemli katkı sağlıyor, ancak daha alınacak mesafe var.”
Ekonomik etkilerine de değinen Donuk, her 100 bin aktif bireyin 250 milyon dolarlık ekonomik katkı sağladığını belirtti: “Fiziksel aktivite, sağlık harcamalarını azaltır. Türkiye genç bir nüfusa sahip ama obezite oranlarında Avrupa’da ilk sıradayız. Bu tablo, daha aktif bir toplum olma zorunluluğunu gösteriyor.”
| HAREKETE DAVET İÇİN 3 TEŞVİK |
 |
| Sağlık için hareket bereket demek: Her 100 bin aktif birey, sağlık sistemine 250 milyon dolarlık ekonomik katkı sağlar. Yaşlılar için alarm: 65 yaş üzerindekilerin çoğu günde 6 saat televizyon izliyor. Erişilebilir spor: 65 yaş üstü bireylere 1 TL’ye, gençlere %50 indirimle spor hizmeti veriliyor. |
İstanbulluların Favorisi: Yürüyüş
Araştırmaya göre İstanbulluların yüzde 58’i yürüyüş yapmayı tercih ediyor. Onu fitness, yüzme, futbol, koşu, yoga ve pilates izliyor. Kadın ve erkek katılımcılar arasında tercih sıralaması benzer: Her iki grup da en çok yürüyüş, ikinci olarak fitness yapıyor.
“Fırsat olsa hangi sporu yapardınız?” sorusuna ise İstanbulluların yüzde 40,8’i yüzme yanıtını verdi.
| EN AKTİF İLÇELER |
 |
| Tuzla – %52,6 Beyoğlu – %48,6 Küçükçekmece – %48,3 En düşük oranlar ise erişilebilirlik ve nüfus yoğunluğu farklarının belirgin olduğu Çatalca ve çevresinde gözlendi. |
İlk Hedef Zinde Hissetmek
Fiziksel aktivite yapan İstanbulluların yüzde 59’u “daha zinde hissetmek”, yüzde 35,8’i “fiziksel görünüşünü iyileştirmek”, yüzde 33,8’i ise “sağlık sorunlarını azaltmak” için egzersiz yaptığını belirtti. Kadınların yüzde 34,9’u kilo vermek, erkeklerin yüzde 28,1’i stres atmak ve eğlenmek için spor yapıyor.
Nerede Spor Yapıyorlar?
Katılımcıların yüzde 64,6’sı park ve açık alanları, yüzde 46,2’si spor merkezlerini, yüzde 35,7’si ise sokakları tercih ediyor. Genç yaş gruplarında spor salonu kullanımı öne çıkarken, yaş ilerledikçe açık alan egzersizleri artıyor.
| EGZERSİZ YAPMAYANLARIN GEREKÇELERİ |
 |
| Zaman yetersizliği: %53,1 Sağlık engeli: %19,6 Spor ilgisizliği: %15,3 İhtiyaç hissetmemek: %12,1 Maddi yetersizlik: %8,1 |
Yeni Hedef: Mahalle Bazlı Programlar
Araştırma sonuçları, Sultangazi, Ümraniye ve Kartal gibi ilçelerde hareketlilik potansiyelinin yüksek olduğunu gösteriyor.
Spor İstanbul, bu bölgelerde mahalle temelli fiziksel aktivite programlarını yaygınlaştırmayı hedefliyor.
Ulaşım zorlukları nedeniyle fiziksel aktivite oranı düşük kalan merkez dışı ilçelerde, erişilebilirlik odaklı yeni saha uygulamaları planlanıyor.
Yorumlar