Koç Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Erdem Yörük, “Politus: Yapay Zekâ Temelli Veri Platformu” adlı projesiyle Avr upa Araştırma Konseyi’nden (European Research Council - ERC) Kavram Kanıtlama desteği almaya hak kazandı.
Politus Projesi, sosyal medya ve diğer büyük veri kaynaklarını kullanarak topluma ve siyasete, yani insan davranışına ilişkin, gerçek zamanlı, geriye dönük ve nüfusu istatistiksel olarak temsil edebilen veriler sağlayacak.
Toplumsal araştırma yöntemindeki büyük devrimin öncülerinden olmayı vaat eden Politus Projesi ile Politus Analytics isimli bir veri platformu inşa edilecek. Klasik anket yöntemiyle veri toplamanın ötesine geçecek bu veri platformu hem toplumsal ve siyasi trendleri anlamak için hem de adil sosyal politikalar tasarlanmasına katkıda bulunmak için kullanılacak
Politus, Türkiye’ye sosyal bilimler alanında verilen ilk ERC Kavram Kanıtlama desteğini getiren proje oldu. Bu çağrıda tüm dünyadan 55 proje desteğe hak kazanırken, Politus sosyal bilimler alanında fonlanan iki projeden biri oldu. Proje 18 ay boyunca 150 bin avro’luk destek alacak.
Klasik Anket Yönteminin Ötesine Geçecek Veri Platformu
Projenin savunduğu teze göre; son derece karmaşık yapıya sahip insan davranışının sosyal medyadan anlaşılması, toplumbilimin ve bilgisayar mühendisliğinin tam anlamıyla disiplinler arası bir sinerji yaratmasını gerekli kılıyor. Sosyologlar, bilgisayar mühendisleri, matematikçiler ve hesaplamalı sosyal bilimcilerden oluşan Politus ekibi, toplumun, siyasetin ve verinin karmaşık yapısını çözümleyecek analizler yapabiliyor. Bu da bu konuda kullanılan yöntemler anlamında devrimsel bir yeniliğe işaret ediyor. Böylece hem klasik anket yönteminin hem de sosyal medya takibinin ötesine geçilebiliyor. Klasik anketlerin sağladığı veri çok seyrek, maliyeti yüksek ve geriye dönük bilgi edinmek çok zor. Sosyal medyadaki eğilimlerin analizine üzerine kurulu sosyal medya takibi çalışmaları ve sektörü ise, toplumun geneline ilişkin kısıtlı veya yanıltıcı bilgiler aktarabiliyor. Örneğin, yaşlı nüfus veya kırsal nüfus, sosyal medyada normalde olduğundan çok daha az temsil ediliyor ve sosyal medyadan alınan eğilimler, yaşlıların ve kırsal nüfusun eğilim ve özelliklerini gözden kaçırabiliyor. Klasik anket yöntemiyle veya sosyal medya takibi ile bilgi toplamanın ötesine geçen Politus ise toplum bilim, istatistik, bilgisayar mühendisliği gibi bilim dallarının bir arada çalışması sayesinde bu temsiliyet benzeri problemleri çözmeye çalışıyor.
Politus Analytics, araştırmacılar, siyasi partiler, STK’lar ve şirketlerin ihtiyaç duydukları gerçek zamanlı, temsili ve panel veriyi (farklı zamanlarda ölçümlenmiş çok boyutlu veri) çevrimiçi bir veri platformu üzerinden sağlayacak. Kullanıcılar, çeşitli filtre ve kategorileri seçerek, arzu ettikleri veriyi sayısal olarak ya da bir harita üzerinde ve zamansal grafiklerle elde edebilecekler. Örneğin, orta yaşlı muhafazakâr erkeklerin ekonomi konusunda hissettikleri kaygı ya da genç orta sınıf kadınların çevre konusundaki duyarlılıkları, gerçek zamanlı olarak bir harita üzerinde incelenebilecek. Bu temsili panel veri de kamuoyu araştırması yöntemi açısından önemli bir sıçramaya karşılık gelecek.
Doç. Dr. Erdem Yörük Kimdir?
Doç. Dr. Erdem Yörük, Koç Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde doçent doktor ve aynı zamanda Oxford Üniversitesi'nde Sosyal Politika Bölümü’nde görev yapmaktadır. Johns Hopkins Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nden doktora (2012), Boğaziçi Üniversitesi'nden sosyoloji alanında yüksek lisans ve elektrik-elektronik mühendisliği alanında lisans derecelerine sahiptir. Çalışmaları hesaplamalı sosyal bilimler, sosyal refah ve sosyal politika, sosyal hareketler, politik sosyoloji, karşılaştırmalı ve tarihsel sosyoloji üzerine odaklanmaktadır. Koç Üniversitesi Hesaplamalı Sosyal Bilimler Yüksek Lisans Programı’nın Koordinatörüdür. Çalışmaları şu ana kadar ABD Ulusal Bilim Vakfı (NSF), Ford Vakfı, Avrupa Komisyonu Marie Curie CIG, Avrupa Komisyonu Twinning Fonu, Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) ve Bilim Akademisi BAGEP tarafından desteklenmiştir. Makaleleri Governance, World Development, Politics & Society, New Left Review, Current Sociology, South Atlantic Quarterly, International Journal of Communication gibi dergilerde yayımlanmıştır ve “The Politics of the Welfare State in Turkey”, adlı kitabı University of Michigan Press tarafından yayıma sunulmuştur.
Erdem Yörük ve araştırmalarına ilişkin ayrıntılı bilgi için; https://emw.ku.edu.tr/
ERC desteği nedir?
Avrupa Araştırma Konseyi- European Research Council (ERC)- en özgün ve yenilikçi bilimsel araştırmalara destek sağlayan, Avrupa’nın bilimsel alanda en prestijli ve tanınmış kurumudur. ERC desteği, Avrupa Birliği tarafından sağlanan diğer fonlardan farklı olarak bir araştırma grubu, kurum veya konsorsiyuma değil, tek bir araştırmacıya verilir. Projeyi alan kişi Avrupa çapında istediği kuruma bu projesini taşıyabilme hakkına sahiptir. ERC projelerinin, kariyerinin farklı aşamalarındaki araştırmacılara yönelik üç programı var. Bunlardan ilki, doktora sonrası 0-7 yıl (Starting -1,5 milyon avro), ikincisi 7-12 yıl (Consolidator – 2 milyon avro) ve üçüncüsü de son 12 yıldır ileri düzey araştırma yapanlara (Advanced – 2,5 milyon avro) verilir. Bugüne kadar ERC desteği almış dokuz araştırmacı aynı zamanda alanlarında Nobel Ödülü’ne de layık görülmüştür. Bunlardan Giorgio Parisi 2021 Fizik ve Benjamin List 2021 Kimya Nobel Ödülü’nü almıştır.
Hem ERC hem de NOBEL Ödülü alan araştırmacılar:
Serge Haroche
Konstantin Novoselov
James Heckman
Theodor Hänsch
Jean-Marie Lehn
Christoforos Pissarides
Sir Peter J. Ratcliffe
Giorgio Parisi
Benjamin List
Yorumlar