AlphaFold 3 ile Protein Keşfi Artık Saniyeler Alıyor! AlphaFold3'ün tıbbi yetenekleri ile ilgili bilimsel araştırmanın sonuçları 8 Mayıs 2024'te Nature dergisinde yayınlandı. Araştırmaya göre, biyolojinin en büyük gizemlerinden biri daha çözülüyor: Protein-DNA etkileşimlerini atomik düzeyde tahmin edebilen AlphaFold 3, kanser ve Alzheimer tedavilerinde yeni bir çağ açıyor.
AlphaFold 3 nedir?
Google DeepMind ve Isomorphic Labs tarafından geliştirilen AlphaFold3, 8 Mayıs 2024 tarihinde duyurulan yeni bir yapay zeka modelidir. Önceki versiyonlarına göre önemli bir gelişme göstererek, yalnızca proteinlerin 3D yapılarını değil, aynı zamanda proteinlerin DNA, RNA ve küçük moleküller (ligandlar, ilaçlar vb.) gibi diğer biyomoleküllerle olan etkileşimlerini de yüksek doğrulukla tahmin edebilmektedir. Bu sayede ilaç keşfi, hastalık mekanizmalarının anlaşılması ve yeni tedavilerin geliştirilmesi gibi alanlarda bv
Proteinlerin 3D yapılarını %50 daha yüksek doğrulukla tahmin eden bu yapay zeka modelinin şnceki versiyonu (AlphaFold 2), 2020'de "Yılın Bilimsel Buluşu" seçilmişti.
AlphaFold 3 Nasıl Çalışıyor?
100 milyon+ protein yapısını analiz ederek, ilaç tasarımı ve hastalık mekanizmalarını anlamada bilim insanlarına ışık tutuyor.
Örneğin, COVID-19 spike proteininin yapısı, AlphaFold sayesinde aşı çalışmalarında kullanıldı.
Etkileri Ne Olacak?
Kanser, Alzheimer, nadir genetik hastalıklar için yeni ilaçların keşfi 10 kat hızlanabilir.
Nature’daki makalede, HIV ve Parkinson ile ilişkili proteinlerin çözüldüğü vurgulandı.
AlphaFold3'ü kimler, nasıl kullanabiliyor?
AlphaFold3'ün kullanımı başlangıçta kısıtlı olsa da, Google DeepMind daha sonra modeli bilimsel araştırmalar için açık kaynaklı hale getirmiştir. Şu anda:
Akademik araştırmacılar: Ticari olmayan araştırma amaçlı olarak AlphaFold3'ün kodunu indirebilir ve model parametrelerine erişim talep edebilirler. Erişim genellikle kurum e-posta adresleriyle yapılan başvurular sonucunda verilmektedir.
Ticari olmayan kuruluşlar: Üniversiteler, kar amacı gütmeyen kuruluşlar, araştırma enstitüleri, eğitim kurumları, gazetecilik ve devlet kurumları da ticari olmayan araştırmaları için kullanabilirler.
Google DeepMind ayrıca, makine öğrenimi veya yüksek işlem gücü kaynaklarına erişimi olmayan araştırmacıların da kullanabilmesi için AlphaFold Server adında ücretsiz bir platform sunmaktadır. Bu platform üzerinden kullanıcılar, web tabanlı bir arayüz aracılığıyla proteinler, DNA, RNA, ligandlar, iyonlar ve kimyasal modifikasyonlar arasındaki etkileşimleri modelleyebilirler.
Ticari kullanım şu an için açıkça yasaktır. Model parametrelerinin veya çıktılarının ticari faaliyetlerde kullanılması, benzer biyomoleküler modellerin eğitilmesi de dahil olmak üzere engellenmektedir.
Özetle, AlphaFold3 şu anda öncelikli olarak akademik ve ticari olmayan araştırma topluluğunun kullanımına açıktır.
Yorumlar