Big Bang’dan 570 Milyon Yıl Sonra Büyüyen Karadelik
James Webb Uzay Teleskobu (JWST) tarafından keşfedilen süperkütleli karadeliğe sahip CANUCS-LRD-z8.6 isimli galaksi astronomları derin düşüncelere gark etti. Keşife dair bilgiler CANUCS işbirliği tarafından yürütülen Webb gözlem programı #1208 kapsamında elde edildi ve Nature Communications dergisinde yayımlandı.
Gökbilimciler, NASA, ESA ve CSA'nın evrenin sırlarını araştıran icadı James Webb Uzay Teleskobu ile Büyük Patlama’dan 570 milyon yıl sonra aktif olarak büyüyen bir süperkütleli karadelik keşfetti. CANUCS-LRD-z8.6 adı verilen galaksi küçük ölçekli ve çok uzak mesafedeki galaksiler arasında yer alıyordu ve astronomlar için uzun süredir çözülmmeyi bekleyen bir bilmeceydi.
JWSTnin Near-Infrared Spectrograph (NIRSpec) aracı, galaksiden gelen zayıf ışığı analiz ederek, merkezi bir kaynağın etrafında hızla dönen ve yüksek oranda iyonize olmuş gazları ortaya çıkardı. Bu özellikler, galaksinin merkezinde aktif olarak madde yutan bir süperkütleli karadelik bulunduğunu gösteriyor.
SÜPER KÜTLELİ KARADELİK ÇOK HIZLI BÜYÜYOR
Araştırmayı yöneten Roberta Tripodi, “Sadece 600 milyon yıl geçmiş evrenden bir galaksiyi gözlemledik ve burada bir süperkütleli karadelik, beklenenden çok daha hızlı büyüyor. Bu, erken evrendeki kara delik ve galaksi oluşumuna dair anlayışımızı zorluyor” dedi.
Galaksinin merkezi karadeliği, yıldız kütlesine oranla beklenenden daha büyük ve galaksi henüz ağır element üretmemiş durumda. Bu durum, kara deliklerin erken evrende galaksilerden daha hızlı büyüyebileceğini gösteriyor.
“Bu keşif, ilk süperkütleli karadeliklerin nasıl oluştuğunu anlamada önemli bir adım. CANUCS-LRD-z8.6 gibi daha fazla galaksi bulmayı umuyoruz” diyor Prof. Maruša Bradač,
GÖKBİLİMCİLER EK GÖZLEMLER PLANLIYOR
Araştırmacılar, galaksinin soğuk gaz ve tozlarını incelemek için ALMA ve Webb ile ek gözlemler planlıyor. Bulgular, evrenin ilk milyar yılında kara deliklerin ve galaksilerin nasıl birlikte evrildiğini anlamada kritik öneme sahip olacak.
Yorumlar