Kuantum Teleportasyon İlk Kez Gerçekleştirildi
ABD’de Northwestern Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, ışığın kuantum durumunu, 400 gigabit/saniyelik yoğun internet trafiği altında 30 kilometre uzunluğundaki fiber optik kablolar aracılığıyla başarıyla “taşıdı”. Bu deney, kuantum iletişimin mevcut internet altyapısıyla birlikte çalışabileceğini kanıtladı. Deneyle ilgili bilimsel makale, Optica dergisinde yayımlandı.
Işık Hızında Olasılık: Kuantum Teleportasyon İnternetle Buluştu
Çalışmayı yöneten bilgisayar mühendisi Dr. Prem Kumar, “Kimse bunun mümkün olduğunu düşünmüyordu. Artık klasik ve kuantum ağlarının aynı fiber altyapıyı paylaşabileceğini biliyoruz,” dedi.
Star Trek tarzı Işınlanma değil, bilgi aktarımı
Deneyde “Star Trek tarzı” bir ışınlanmadan söz edilmiyor; burada “kuantum teleportasyon” kavramı, bir parçacığın fiziksel olarak taşınması yerine kuantum olasılıklarının başka bir konuma aktarılmasını ifade ediyor.
Kuantum teleportasyon, iki parçacığın dolanıklık (entanglement) yoluyla kimliklerini paylaşması esasına dayanıyor. Bu sayede bir noktadaki ölçüm, diğer noktadaki sonucu aynı anda belirliyor — ancak bilgi aktarımı için hâlâ klasik bir sinyal gerekiyor.
Kuantum veriyi internet trafiğiyle aynı hattan gönderdiler
Ekip, kuantum sinyali internet trafiğiyle aynı fiber hat üzerinde taşımak için fotonların saçılmasını azaltan bir yöntem geliştirdi. Kumar, “Işığın nasıl dağıldığını dikkatle inceledik ve fotonlarımızı bu etkinin en az olduğu noktada konumlandırdık,” diyerek yöntemin başarısını açıkladı.
Daha önce benzer deneyler yalnızca simülasyon ortamında yapılabilmişti; bu çalışma ise gerçek bir internet hattı üzerinden kuantum teleportasyonu başaran ilk deney oldu.
Kuantum internetin yolu açılıyor
Uzmanlara göre bu başarı, gelecekte kuantum bilgisayarlar arasında güvenli bağlantı, şifreleme teknolojilerinde devrim, ve son derece hassas ölçüm sistemleri için yeni kapılar aralayacak.
Dr. Kumar, “Kuantum teleportasyon, coğrafi olarak uzak noktalar arasında güvenli bağlantı sağlayabilir. Üstelik doğru dalga boyları seçilirse mevcut altyapıyı değiştirmeye gerek kalmaz,” dedi.
Yorumlar