Sıcaktan bunalanlara kötü haber: Daha da sıcak olacak!

Sıcaklıklar cumartesiden itibaren 4-6 derece artacak. Meteoroloji Genel Müdürlüğünün verilerine göre, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde 43-45 derece, İç Ege ve İç Anadolu Bölgesi'nde 38-41 derece ve Marmara ve Karadeniz Bölgesi'nin iç kesimlerinde 35-37 dereceye ulaşan sıcaklıklar görülebilecek.  Özellikle Şanlıurfa, Diyarbakır, Manisa, Aydın gibi illerde termometreler 40 derecenin üzerine çıkabilir.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan Meteoroloji Genel Müdürlüğünden alınan verilere göre sıcaklıkların gelecek hafta artış göstereceğini belirtilerek,  hem sağlığımız hem de orman yangınlarının önüne geçmek açısından daha tedbirli olunması gerektine dikkat çekildi.

Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, Avrupa'yı etkisi altına alan sıcak hava dalgasının nedeninin iklim değişikliği etkisiyle jet akımının zayıflayarak kuzeye kayması olduğunu, Türkiye'nin de bu sıcaklıklardan etkileneceğini belirtti.

Dünya Meteoroloji Örgütüne (WMO) göre Batı Avrupa'nın birçok bölgesi, Kuzey Amerika'nın bazı kesimleri, Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya'da, mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklar etkisini gösteriyor.

Portekiz, İtalya ve Yunanistan'da sıcak hava dalgası etkili olurken İspanya Meteoroloji Enstitüsü (AEMET), ülkenin güneyinde geçen hafta sonu termometrelerde 46 derecenin görüldüğünü açıkladı.

İsviçre Federal Meteoroloji ve Klimatoloji Ofisi (MeteoSwiss) birçok şehir için turuncu alarm yayımlarken Fas Meteoroloji Genel Müdürlüğü de 45 dereceye varan sıcaklıklar nedeniyle dikkatli olunması uyarısında bulundu.

Avrupa'yı etkisi altına alan sıcak hava dalgasının nedenlerine ve ilerleyen günlerdeki sıcaklık tahminlerine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Kurnaz, bu tür aşırı sıcak hava dalgalarının temel sebebinin iklim değişikliğiyle bağlantılı atmosferik değişimler olduğunu söyledi.

Atmosferin üst seviyelerindeki yüksek hızlı rüzgarlar olarak tanımlanan jet akımının sabit esme yönüne sahip olduğunu anlatan Kurnaz, ancak bu akımdaki rüzgar hızının zamanla değişebileceğini kaydetti.

Avrupa'daki sıcak hava dalgasının arkasında, jet akımının zayıflayarak kuzeye kaymasının bulunduğunu, bu durumun sıcak, kuru havayı Kuzey Afrika'dan Güney Avrupa'ya ve kuzeye doğru taşıdığını belirten Kurnaz, jet akımının da Ekvator'la kutuplar arasındaki sıcaklık farkı azaldığı, yani kutuplar fazla ısındığı için zayıfladığını aktardı.

Orman yangını uyarısı

Deniz yüzeyi sıcaklıklarının Akdeniz ve Atlantik'te normalin üzerinde olmasının atmosferdeki ısı birikimini artırdığını vurgulayan Kurnaz, "Bu dalgadan özellikle İspanya, İtalya, Fransa, Yunanistan ve Balkan ülkeleri etkileniyor. En yüksek risk altındaki ülkeler orman yangınlarına açık coğrafyalar ve yaşlı nüfus barındıran bölgeler olan Güney Avrupa ülkeleridir. Örneğin ülkemizde olduğu gibi Yunanistan'da Atina yakınlarında da yangınlar çıktı." dedi.

Avrupa'da artan sıcaklıkların hafta boyunca devam etmesinin beklendiğini, Endülüs ve Murcia bölgelerinde 42-44 derece, Roma ve Napoli çevresinde 40-43 derece ve Sicilya'da büyük olasılıkla daha yüksek sıcaklıklar görülebileceği tahminini paylaşan Kurnaz, Fransa'nın güneyinde 40 dereceyi, Paris gibi kuzey bölgelerde 35 dereceyi aşan, Yunanistan'ın Ege Adaları ile Atina çevresinde ise 42 dereceye ulaşan sıcaklıklarla karşılaşılabileceği, özellikle Yunanistan ve Güney İtalya'da sıcaklık rekorları kırılabileceği uyarısında bulundu.

- "Sıcaklıklar son 30 yılın ortalamasının 3-5 derece üzerinde"

Avrupa'daki sıcaklık değerlerini geçmiş yıllarla kıyaslayan Kurnaz, şu bilgileri paylaştı: "Avrupa'da haziran ayı ortalama sıcaklıkları son 30 yılın ortalamasının 3-5 derece üzerine çıktı ve bu yılki sıcaklıklar 2023 ve 2024'e göre daha erken başladı, daha geniş bir alanı etkiliyor. Bu durum, iklim değişikliğinin etkileriyle sıcak hava dalgalarının artık daha erken, daha uzun ve daha yoğun yaşandığını gösteriyor. Türkiye'de yaşanan sıcaklık artışı Avrupa ile aynı büyük yüksek basınç sisteminin etkisi altında, ancak doğrudan aynı dalga değil. Türkiye daha çok Basra Alçak Basıncı ile Azor Yüksek Basıncı'nın etkileşiminden etkileniyor, ancak neticede Türkiye de bu sıcak hava sistemlerinin uzantısı olan bir kuşakta yer alıyor. Avrupa'nın güneyi ve Yunanistan kavrulurken bizim uzun süre serin kalmamızı beklememek gerekiyor."

Meteoroloji Genel Müdürlüğünün verilerine göre, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde 43-45 derece, İç Ege ve İç Anadolu Bölgesi'nde 38-41 derece ve Marmara ve Karadeniz Bölgesi'nin iç kesimlerinde 35-37 dereceye ulaşan sıcaklıklar görülebileceğinden bahseden Kurnaz, özellikle Şanlıurfa, Diyarbakır, Manisa, Aydın gibi illerde termometrelerin 40 derecenin üzerine çıkabileceğine değindi.

Vatandaşlara yüksek sıcaklıklardan korunmak için günün en sıcak saatleri olan 11.00 ila 17.00 aralığında dışarı çıkmaktan kaçınmaları gerektiğini ifade eden Kurnaz, konuşmasını şu tavsiyelerle tamamladı:

"Bol su için, ancak alkol ve kafein tüketimini sınırlandırın. Pamuklu, açık renkli ve bol giysiler tercih edin. Güneş ışınlarına doğrudan maruz kalmaktan kaçının, şapka ve güneş kremi kullanın. Yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olanların serin ve havadar ortamlarda kalmaları sağlanmalı. Evcil hayvanların su ve gölge ihtiyacı unutulmamalı. Belediyeler ve yerel yönetimler serinleme alanları, su istasyonları, mobil gölgelikler gibi uygulamaları artırmalı."