Mikroplastik Kirliliğiyle Mücadele için sahilleri temizlemek yetmiyor

24 Haziran 2025 Salı

University of Portsmouth tarafından yürütülen yeni bir araştırma, dünyanın en yaygın çevre sorunlarından biri olan mikroplastik ve mezoplastik kirliliğiyle mücadelede vatandaş biliminin giderek daha kritik bir rol üstlendiğini ortaya koydu. Araştırma, farklı örnekleme protokollerinin karşılaştırılmasıyla, gönüllülerin veri toplamadaki etkinliğini ve bu verilerin bilimsel geçerliliğini değerlendirdi.

Mikroplastik Sorunu Küresel Bir Kriz

Her yıl 5 ila 13 milyon ton plastik atığın okyanuslara karıştığı tahmin ediliyor. Özellikle 5 mm altındaki mikroplastikler ve 25 mm’ye kadar olan mezoplastikler, deniz canlıları tarafından kolayca yutulabiliyor ve bu da besin zinciri yoluyla insan sağlığını tehdit edebiliyor.

Üç Farklı Yöntem, Tek Bir Amaç

Araştırmada, İngiltere’nin güney kıyılarında üç farklı örnekleme yöntemi test edildi:

- Big Microplastic Survey (BMS): Gönüllülerle yürütülen ve yüksek plastik tespiti oranıyla dikkat çeken bir yöntem.
- Australian Microplastic Assessment Project (AUSMAP): Sahada hızlı ve erişilebilir olmasıyla öne çıkıyor.
- AB Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi (MSFD): Laboratuvar erişimi olanlar için bilimsel titizlik sunuyor.

Tek Tip Protokol Yerine Karşılaştırılabilirlik

Araştırmacılar, küresel ölçekte tek bir standart belirlemenin şu an için gerçekçi olmadığını vurguluyor. Bunun yerine, farklı yöntemlerin karşılaştırılabilirliğini artıracak araçlara ve çevresel koşullara uygun metodoloji eşleştirmelerine ihtiyaç var.

Vatandaş Bilimi: Sadece Temizlik Değil, Veri Üretimi

Gönüllüler artık sadece sahilleri temizlemiyor, aynı zamanda bilimsel veri üretimine katkı sağlıyor. Örneğin, Big Microplastic Survey projesi, 50'den fazla ülkede gönüllülerin topladığı verileri açık kaynaklı bir veritabanında birleştirerek araştırmacılara sunuyor.

Sonuç: Her Veri Parçası Değerli

Dr. Michelle Hale’in sözleriyle: “Plastiklerle boğulmuş kıyılarımızı anlamak için her veri parçası önemlidir – nasıl toplandığı fark etmeksizin.” Bu yaklaşım, uyarlanabilirliğin, bilimsel birliktelikten daha uygulanabilir bir yol olabileceğini gösteriyor.

mistikalem.com