Astronomi kitaplarını değiştirecek keşif: 'İmkansız' dev gezegen TOI-6894b
Bilim insanları küçük bir yıldızın yörüngesinde devasa bir gezegen keşfetti. Uzayda yeni keşfedilen TOI-6894 yıldızı, tespit edilen tek gezegeni TOI-6894b'nin çapının sadece 2,5 katı büyüklüğünde.
TOI-6894b, sadece bir gezegen değil, astronomi kitaplarını değiştirebilecek bir bilmece.
Astronomik gözlemlerin yanı sıra, fizik kurallarına göre de neredeyse imkansız olduğu düşünülen bu durum, gezegen oluşumuna dair bilinenleri sorgulamaya açıyor.
Araştırmacılar James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanarak gezegen sistemini daha yakından incelemeyi planlıyor.
Şimdi bilim insanları, bu "imkansız" gezegenin sırrını çözmek için çalışmalarına hız verdi.
Bilinen Tüm Gezegen Oluşum Teorilerini Sarsan TOI-6894b: "İmkansız" Gezegenin Sırrı
Gökbilimciler, evrendeki en şaşırtıcı gezegenlerden birini keşfetti: TOI-6894b. Bu dev gaz gezegeni, neredeyse bir "cüce yıldız" diyebileceğimiz düşük kütleli bir kırmızı cücenin etrafında dönüyor. Peki bu nasıl mümkün oldu?
Geleneksel gezegen oluşum teorilerine göre, bu kadar küçük bir yıldızın etrafında TOI-6894b gibi dev bir gezegenin oluşması neredeyse imkansız. Çünkü:
Diskte yeterli malzeme yok: Düşük kütleli yıldızların etrafındaki gaz ve toz diski, dev bir gezegenin oluşması için yetersiz kalıyor.
Çekirdek birikimi teorisi çöküyor: Klasik modele göre, önce bir gezegen çekirdeği oluşur ve ardından gaz birikimi başlar. Ancak bu yıldızın etrafında böyle bir çekirdeğin oluşması çok zor.
Teorileri Çürütüyor: "Küçük yıldız = küçük gezegen" kuralını yıkıyor.
Yeni Sorular Doğuruyor:
"Galaksimizde saklı kaç 'imkansız' gezegen var?"
"Gezegen oluşumunda bilmediğimiz hangi fizik kuralları işliyor?"
Peki bu gezegen nasıl oluştu?
Bilim insanları iki alternatif üzerinde duruyor:
"Kararsız Disk" Teorisi: Yıldızın etrafındaki disk, kendi kütleçekimiyle parçalanarak doğrudan bir gezegen oluşturmuş olabilir.
"Yavaş Gaz Birikimi" Senaryosu: Gezegen, klasik modele göre daha yavaş bir süreçle, adım adım gaz toplayarak büyümüş olabilir.
Ancak hiçbir teori tam olarak bu gezegeni açıklayamıyor! Bu da TOI-6894b'yi astronomi tarihinin en gizemli keşiflerinden biri yapıyor.
Kozmik İstisna Değil, Kural Olabilir: Keşif, "nadir" diye düşünülen sistemlerin aslında yaygın olabileceğini gösteriyor.
"Galakside Milyarlarca Dev Gezegen Olabilir"
Bu keşif, evrendeki gezegen çeşitliliğini yeniden düşünmemizi sağlayabilir. Çünkü:
Samanyolu’ndaki yıldızların çoğu düşük kütleli. Eğer bu yıldızlar da dev gezegenlere ev sahipliği yapabiliyorsa, galakside tahmin edilenden çok daha fazla gaz devi olabilir.
TOI-6894b, atmosferinde amonyak ve metan barındırabilir. Bu da onu, Güneş Sistemi dışında bu kimyasalları inceleyebileceğimiz ilk gezegen yapabilir.
Bilim Dünyası Ne Diyor?
Dr. Edward Bryant (Keşif Ekibi): "Bu gezegen, dev gezegen oluşum teorilerini yeniden yazmamız gerektiğini gösteriyor."
Prof. Amaury Triaud: "Atmosferinde metan ve belki de amonyak bulunabilir. Bu, bir ilk olabilir!"
James Webb Teleskobu bu gezegenin atmosferini analiz ederse, metan/amonyak gibi bileşikler bulabilir. Bu da "uzayda organik kimya" tartışmalarını alevlendirir.
TESS verilerinde benzer "uyumsuz" gezegenler aranacak. Belki de TOI-6894b yalnız değil!
Kaynak: Nature Astronomy / Warwick Üniversitesi / NASA TESS Verileri