Mars koşullarını test eden astronotlardaki değişimler şaşırttı

30 Nisan 2021 Cuma

İnsanlı Mars görevi için yapılan deneyde, Mars koşullarının insan vücudunu nasıl etkilendiği araştırıldı. Deneye katılan astronotların dışkı maddelerinde yapılan analziler, şaşırtıcı değişiklikleri gün yüzüne çıkardı.

Mars500 deneyi, Haziran 2010 ve Kasım 2011 arasında tamamıyla dışa kapalı bir yaşam alanında Rusya, Avrupa ve Çinli astronotlar ile gerçekleştirildi ve insanların uzay seyahatlerine yardımcı olabilecek yeni bilgiler araştırıldı.

Bir amacı da insan vücudu üzerindeki fizyolojik ve psikolojik etkilerin test edilmesi olan deneyde, altı katılımcının hepsinin vücut kütlesi, kas gücü ve bağırsak florasında büyük değişiklikler gözlemlendi.

Yararlı bağırsak bakterilerinde azalma görüldü

Independent'ın Adam Smith imzalı "Astronotların dışkısı, Mars görev hazırlığındaki 'eksik halkayı' ortaya koyuyor" başlıklı haberinde yer alan bilgilere göre; astronot dışkılarında yapılan inceleme,  glikoz metabolizmasının büyük bir bozulmaya uğramadığını gösterdi.

Yararlı bağırsak bakterilerinde azalma görülmesi dikkat çekti ancak insanlarda varlığı yakın zamanda keşfedilen ve etkileri henüz tam anlaşılmayan bir bağırsak bakterisi türü ise tam tersine Mars koşullarında artış gösterdi. 

Astronot sağlığını korumaya yönelik önemli bir adım

Deneyin sonuçları ile ilgili bulgular, Computational and Structural Biotechnology adlı hakemli bilim dergisinde  "Mars500 deneyinin yeniden analizi, uzun süreli kapanmaya maruz kalan astronotlardaki yaygın bağırsak florası değişikliklerini ortaya koyuyor" başlıklı makale ile açıklandı.

Araştırmayla ilgili bilimsel makaleye imza atan Nicholas Brereton (McGill Üniversitesi ile Montreal Üniversitesi Bitki Biyolojisi Araştırma Merkezi araştırmacı) "Bağırsak florası değişikliğiyle mürettebat metabolizmasının bozulması arasında nedensel bir ilişki olduğunu varsaymamaya dikkat etmeliyiz.  Bu belirli bağırsak bakterilerindeki önemli azalma semptomlarla anlam kazanırken, önemli flora değişiklerinin tespiti de astronot sağlığını korumaya yönelik önemli bir adım teşkil ediyor. Mürettebat arasında paylaşılan 200'ün üzerindeki bağırsak bakterisi türü, bilim insanlarının değişiklikleri daha önce mümkün olmayan biçimde gözlemlemesine imkan tanıdı" diyor.

NASA Dışkıyı gıdaya çevirecek projeler peşinde

Araştırmacılara göre; söz konusu değişikliklerin keşfi, uzun süreli uzay uçuşlarında astronotların nasıl çalıştığı ve hayatta kaldığına yönelik kavrayışı arasındaki "kayıp halkayı" oluşturuyor.

NASA'nın Mars'a insanlı uçuşların 20 yıl içinde gerçekleştirilebileceği tahmin edilirken, insan dışkısının uzay uçuşu çalışmalarında önemli bir kaynak olarak öne çıkıyor.

Dışkıyı gıdaya çevirecek projeler geliştirmeye çalışan NASA, 2024'te gerçekleşecek Artemis ay görevinde astronotlara daha konforlu tuvalet tasarlıyor.