Betelgeuse yıldızını söndüren neydi?

15 Ağustos 2020 Cumartesi

Geçtiğimiz yıl son 150 yılda görülen en sönük yıldız haline geldiği görülen Betelgeuse'un neden bu kadar sönükleştiği açıklandı. Bilim insanları, bu olayın aslında yalnızca bizim görüş açımız için geçerli olduğunu gösteren detayları paylaştı.

Geçtiğimiz aylar boyunca yapılan gözlemlerle elde edilen sonuçlar, gökyüzünün en bilindik yıldızlarından Betelgeuse'un git gide daha da sönük bir hâl aldığınıortaya çıkarmıştı. Öyle ki Betelgeuse, 2019 yılı boyunca yapılan gözlemlere göre yılsonunda yılbaşındaki haline göre %38 daha az parlaktı.

Tabii bizden 725 ışık yılı uzakta yer alan Betelgeuse'un parlaklığında meydana gelen bu ani değişiklik gök bilimcilerin dikkatini fazlasıyla çekmişti. Yıldız, geçtiğimiz yıl geldiği noktayla 150 yıl içinde bir yıldızda görülen en düşük parlaklık seviyesine ulaşmıştı. Geçtiğimiz günlerdeyse Betelgeuse'da meydana gelen bu değişikliğin sebebi sonunda açıklanabildi.

Dün Hubble Uzay Teleskobu'nun internet sitesinde paylaşan açıklamaya göre Betelgeuse'da meydana gelen bu değişiklik, önünden geçen yoğun bir materyal nedeniyle meydana gelmişti. Yapılan açıklamaya göre yıldızın önünden geçen bu materyal, saatte 321.868 kilometre hızla hareket ediyordu.

Sitede paylaşılan bilgiye göre Betelgeuse'dan bir miktar kızgın plazma çıkmıştı. Bu kızgın plazma, soğutulmuş materyalden oluşan bir toz bulutu haline gelerek yıldız yüzeyinin bir kısmını kaplayan büyüklüğe ulaşmıştı.

Sonuç olarak bizim açımızdan görülen ışık da azalmaya başlamıştı. Yani sorun Betelgeuse'un kendisinde değildi.

Betelgeuse parlaklık kaybetmeye başladığı sıralarda birçok bilim insanı yıldızın yakında bir süpernova patlamasına ev sahipliği yapacağına inandıklarını belirtmişti. Aynı açıklamalar Hubble tarafından yapılan açıklamanın ardından da dillendirilmeye başlandı. Araştırmacılar, bu olayın süpernova öncesi bir olay olduğuna inandıklarını belirtti.

Ancak bazı bilim insanlarına göre hiç kimse bir yıldızın süpernova patlaması yaşamadan önce neler yaptığını bilmiyordu. Dolayısıyla Betelgeuse'da yaşanan bu olay süpernova öncesi bir olay olmayabilirdi. Yani Betelgeuse'un geleceği şu anda bilim insanlarını ikiye ayırmış durumda.

Ümit Kılınç - webtekno.com