Kul hakkı orucun da ötesindedir

Hz Ömer'in şöyle dediği rivayet edilir:
Bir kimsenin kıldığı namaza, tuttuğu oruca bakmayınız; Konuştuğunda doğru söylüyor mu? Kendisine bir şey emanet edildiğinde, emanete riayet ediyor mu? Dünya ile meşgul olurken helal-haram hassasiyetini gözetiyor mu? İşte bunlara bakınız.

Ama şimdi yaygın olan ölçü ne: Bizim camiadan ise iyi, değilse kötü!

Hz Ömer'in sözü "Allah hakkı", "Kul hakkı" ayrımını vurguluyor.
Namaz, oruç esas olarak Allah hakkı sayılır İslam Geleneği'nde.
Emanete riayet etmezsek, doğruyu söylemezsek insanlara zararımız dokunur, bu bakımdan bunlar esas olarak kul hakkıdır.
Hz Allah kendi hakkını bağışlayabilir.
Ama kul hakkını ancak o kul bağışlar.

İslam dünyasındaki karmaşaların ve çatışmaların başlıca nedenlerinden biri "Kul Hakkı"nın sadece lafta kalmasıdır.

Halbuki İslamiyet'in imandan sonra en çok vurguladığı konulardan birisidir "Kul Hakkı". Ama uygulamalarımız tam aksi yönde.

Modernite üzerine milyon tane eleştiri yapabiliriz ve bunda da haklı olabiliriz. Ama modernite "Kul Hakkı"nı "İnsan Hakları, Temel Hak ve Özgürlükler" formülasyonu içinde uygulamaya yansıtmıştır. Bu sayede toplumsal barış ve uzlaşma sağlanmış, hak ve özgürlükler konusunda bireyler kendilerini güvende hissetmektedir.

İnsan günahından dönse bile, Allah sadece "Allah hakkı" olan konuları bağışlamaktadır. Allah, sıra kul hakkına sıra geldiğinde günahı bağışlamamaktadır.

 İslami Gelenek'te kul hakkı ihlaline zulüm adı verilmektedir. İnsanların çoğunun çoğu hakkının çiğnendiği yerde toplumsal barış ve uzlaşmayı sağlamak mümkün mü?

Başlıca nedenlerinden biri dediğimize göre elbette başkaca nedenler de var demek; ama her şeyi tümüyle dış odaklara yüklemek, temel hastalıklarımızdan birini görmemek olur.

Ali Rıza Bayzan - Mistikalem.com