Avatar, Hint mitolojisine göre tanrıların yeryüzüne indiklerinde büründükleri şekillerdir. Balarama, Sri, Varaha gibi isimler alan avatarlar, hikâyelere konu olmuştur.
Avatar, Sanskritçede ava; aşağı ve tar: iniş anlamına gelen sözcüklerin birleşiminden oluşturulmuş olup bilgi anlamına gelen veda'nın gökyüzünden yeryüzüne; havadan, ateşten, sudan veya topraktan olana inmesi ve ona dahil olması anlamındadır. İdeal varlığın “reel” alandaki bedenleşmeleri anlamıyla birlikte, “metamorfoz”, “transformasyon”, hatta “deformasyon” kavramlarına değin çok geniş bir içerikle yorumlanabilmektedir.
Avatar inanışı, MÖ 1500-1000 yılları arasında yazıya dökülen Vedalara dayanmaktadır. Avatar herhangi bir canlı olabileceği gibi cansız nesneler olabilir. Taş, bitki veya ağaçlar da avatarlaşabilir.
Yüce Tanrı Vişnu'nun ilk dört bedenlenme hayvan şeklinde ve onu takip eden altı tanesinde insan şeklinde (daha sonra gelenlerin 24 ya da 28 tane olduğu kabul edilir) ortaya çıkar. Tam olarak formüle edilmiş enkarnasyon doktrini, ilk kez Bhagavadgîtâ’da ortaya çıkar.[8]
Hindu inanışına göre pek çok sayıda avatar bulunmaktadır. İsvara'nın yaratıcı haline Brahma, koruyucu haline Vişnu ve yok edici haline Şiva adı verilmektedir.
Hindularca genellikle kabul edilen biçime göre Vişnu yeryüzüne toplam 10 kez avatarlaşarak inecektir. Bunlardan ilk dokuzu gerçekleşmiş, sonuncu avatar bedeni olacak Kalkin henüz gelmemiştir. On avatar şunlardır:
Matsiya (Balık): Vişnu, yaratılış öncesinde insan olan Manu'nun eline bir balık olarak gelir. Bu balık ona suların yükseleceğini, bu gerçekleşmeden önce bir gemi yapmasını, yeryüzündeki bütün canlılardan bir çifti bu gemiye yüklemesini öğütler. Dalgalarla boğuşan gemiyi boynuna bir iple bağlayarak geminin kurtulmasını sağlar.
Kurma (Kaplumbağa): Tufan esnasında suların altına batmış olan yeryüzünü suyun üzerine çıkartır. Yolculuk sırasında gemiyi batırmak isteyen ifritlerden kurtarır.
Varaha (Yaban domuzu): Kurbağanın suyun üzerine çıkardığı yeryüzünü dişleriyle kaldırarak yükselmesini sağlar. İnsanlar böylece yükselen karaya çıkar.
Naraşima: Yarı aslan, yarı tanrıdır. Zalim kralı parçalar.
Vamana (Cüce): Vişnu bu sefer cüce formuna inerek şeytan kral Bali'yi kandırır.
Parşu Rama (Baltalı Rama): Acımasız ve kan dökücü karakterde gelmiştir. Babasının isteği üzerine iffetsizlik yapan annesini öldürür.
Rama: En önemli iki avatar formundan birisidir. Rama'nın karısı eşlik erdeminin örneği olarak açıklanan Sita'nın başından geçenler ve kadın erkek sadakati ile manevi olgunluğu anlatılır.
Krişna: Matuhura kentinin kötü kralı Kansa'ya karşı durup savaşmak için gelir ve onu yener. Herkesin Veda'yı yani bilgiyi kavrayamayacağından bahseder. İblisin oğlu Devaki'nin oğludur. Devaki, şeytan kral Kansa'nın yarı kardeşidir. Kansa, kardeşinin çocuklarından birisi tarafından öldürüleceği kehanetinde bulunulması üzerine kardeşinin çocuklarından birçoğunu öldürür. Ancak sonunda Krişna da Kansa'yı öldürür. Krişna, Sanskritçe'de siyah anlamına gelmekte olduğundan Krişna resimlerinde siyaha yakın koyu lacivert renkle betimlenir.
Buda: Buda; uyanmak, kavramak, bilinçlenmek anlamındadır. Bilge kişidir. San Yak San Buda, tam uyanmış demektir. Pratya Buda kendiliğinden uyanan ve bunu açıklamaksızın etrafını iyileştiren kişidir.
Kali Kalkin: Vişnu henüz bu forma inmemiştir. İçinde bulunulan çağ, en son ve en kötü çağ olan Kali çağıdır. Şiva, her kozmik dönem sonunda evreni yok eden ve avatarı bulunmayan güçtür.
Sonuncu avatar Kali Kalkin geldiğinde Şiva parlayan güneş, kurutan rüzgar ve akan sel olarak dünyayı kendi içine çekecektir. Kali Kalkin bu esnada at başlı insan görünümüyle beyaz bir at üzerinde gelecek ve insanı ve yeryüzünü kurtaracaktır.
Yorumlar