20 yıl içinde, periyodik düzenlilik içinde hayvanlardan bulaşan kayda değer koronavirüs türleri ortaya çıktı. 2002'de SARS-CoV mutantının misk kedisinden insanlara bulaştığı tespit edildi. On yıl sonra, başka bir mutant MERS develerinden bulaşmaya başladı. Ardından 2019'da yarasalardan SARS-CoV-2 mutantı (Kovit 19) insanlara bulaşmaya başladı ve tüm dünyaya yayıldı.
Bazı bilim insanlarına göre bu bulgular rahatsız edici eğilime işaret ediyor: Koronavirüs salgınları, muhtemelen her on yılda bir ortaya çıkıyor... Peki tehlike saçma sırası hangi koronavirüs mutantında olabilir?
Bilim insanları, hayvanlardan insanlara sıçrayan, salgına sebep olacak en son koronavirüs mutantının ne olabileceğini keşfettiklerini bildiriyorlar. Yeni tehlikenin kaynağı köpekler olabilir.
COVID-19 salgını ilk patladığında ABD'nin Duke Üniversitesi Küresel Sağlık Enstitüsü'nde bulaşıcı hastalık epidemiyoloğu olarak çalışan Dr. Gregory Gray, SARS-CoV-2 gibi salgına neden olabilecek başka koronavirüs türlerini araştırmaya başladı. Çalışmaları esnasında Malezya'da, köpeklerden insanlara da bulaşabilen yeni bir koronavirüs türü tespit etti.
Dr. Gregory Gray, salgının Çin'de çıktığı günlerden beri koronavirüsle ilgili çalışmalara başlamıştı. Ancak koronavirüsü tespit etmeye yarayan PCR testleri, yalnızca bilinen virüs türlerini tespit edebildiği için Gray için yetersiz kalıyordu.
Öğrencilerinden Leshan Xiu'nun yardımı ile yeni bir test geliştirmek için harekete geçen Gray, yaptığı çalışmalar sonucunda aynı PCR testi gibi çalışan ancak tüm virüs türlerini tespit eden bir test geliştirmeyi başardı. İşte bu test, Malezya'da ilginç ve korkutucu korornavirüs varyantını ortaya çıkardı.
Perşembe günü Clinical Infectious Diseases (Kliniksel Bulaşıcı Hastalıklar) dergisinde yer alan makaleye bu virüs insanlarda hastalığa neden olduğu bilinen sekizinci koronavirüs türü..
2017 ve 2018'de Malezya'nın Sarawak kentindeki bir hastanedeki hastalardan alınan numunelerde tespit edilen virüsün insanların üst solunum yollarına zarar verdiği tespit edildi ve bulaşma hızı da şaşırtıcı oranda yüksekti.
Dr. Gregory Gray, Ohio Eyalet Üniversitesi bünyesinde çalışan, hayvanları etkileyen koronavirüsler üzerinde uzmanlaşmış Virolog Anastasia Vlasova ile iletişime geçerek, tespit ettiği koronavirüsten bahsetti. Vlasova, laboratuvar ortamında yaptığı incelemelerde söz konusu virüsün gerçekten de köpek odaklı olduğunu teyit etti.
Bu kez bu virüs türünün genomunu çözmeye çalışan bilim insanı, yaptığı çalışmalar sonucunda bu türün az da olsa domuz ve kedileri de etkileyebildiğini ancak çoğunlukla köpekleri hasta eden bir tür olduğununu ortaya koydı..
Anastasia Vlasova, araştırmaları sırasında virüsün benzersiz bir mutasyona uğradığını gördüklerini söylüyor. İlginç bir şekilde mutasyon, virüsün köpeklerdeki etkisini yitirmesine yol açıyordu. Ancak bu kez de bulaşıcılık artıyor ve hatta insanlar, mutasyona uğramış bu koronavirüsle enfekte olabiliyorlardı.
İnsandan insana bulaştığına dair yeterli kanıt henüz yok
Ancak virüs için henüz pandemi alarmı verilmesine gerek yok çünkü köpeklerden insanlara hız oranda bulaşsa da şimdilik insandan başka insana bulaştığı kanıtlanamadı. Hastaların virüsü hayvanlardan nasıl kaptığı ise şimdilik belirsiz.
Arkansas Tıp Bilimleri Üniversitesi'nden virolog Xumin Zhang, "Bu yeni virüsü bir insan patojeni olarak adlandırmak için henüz çok erken. Şimdilik insandan insana bulaşma konusunda henüz bir kanıt yok" diyor.
Bulguların önemli olduğunu ancak en azından şimdilik endişe verici olmadığını belirten Xumin Zhang, çalışmaların detaylandırılması gerektiğini, bir şekilde bu virüs tipinin köpek virüsü değil, insanlardan köpeklere bulaşan yeni bir koronavirüs varyantı olabileceğinin kendisini şaşırtmayacağını söylüyor.
Yorumlar