Kırdığı rekorlar ile adını duyuran Bitcoin kuşkusuz kripto para piyasasının en çok yatırım alan üyesi. Peki bu dünyada dikkat etmeniz gerekenler neler?
Bitcoin'e hakkında bilmeniz gerekenler bu dosyada:
BİTCOİN NEDİR?
Bitcoin (sembolü: ฿, kısaltma: BTC) herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan elektronik bir para birimidir. Virgülden sonra 100 milyonuncu basamağa kadar birimlere ayrılabilir. Ayrıca Derin Ağ'da en çok kullanılan para birimidir.
Herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan elektronik bir para birimidir.
Virgülden sonra 100 milyonuncu basamağa kadar birimlere ayrılabilir. Ayrıca Derin Ağ'da en çok kullanılan kripti para birimidir.
BiTCOİN NE ZAMAN ÇIKTI?
Bitcoin ağı 3 Ocak 2009'da hayata geçti. Manifestonun yazarı Satoshi Nakamoto'dur fakat muhtemelen gerçek ismi değildir.
BİTCOİN SATIN ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Öncelikle Bitcoin yatırımı yapacağınız şirket ile ilgili araştırma yapın. İnternette bu platformlar ile ilgili pek çok yorum ve öneri ile karşılaşacaksınız.
Söz konusu platformların Bitcoin alım ve satım işlemlari karşılığı sizden tahsil edeceği ücretleri de incelemenizde fayda var. Zira bu oran oldukça değişken bir yapıya sahip.
BİTCOİN İŞLEMLERİNDE NASIL KORUMA SAĞLANIR?
Yatırım yapacağınız platformu seçip, üyeliğinizi oluşturduktan sonra mutlaka 2FA özelliğini devreye sokun. Çift aşamalı güvenlik örneği hesabınızın hack'lenip paranızın çalınma riskini en aza indirmek için mutlaka yapmanız gereken bir işlem.
2FA için ya SMS desteği ya da Google'ınuygulaması Authenticator'ı kullanabilirsiniz. Google'ın söz konusu uygulaması her girişinizde size özel ikinci bir şifre oluşturduğu için hesabınız daha korunaklı hale geliyor.
Google'ın söz konusu uygulaması hem App Store'da hem de Google Play'de ücretsiz olarak yer alıyor.
BiTCOİN MADENCİLİĞİ NASIL YAPILIR?
Para oluşturma işlemine madencilik (mining) denilmektedir. Madencilik, hesaplama yetkisini ve gücünü kullanarak matematiksel işlemleri gerçekleştirme işleminin genel adıdır.
Bu işlemleri yapmak için, sunulan bitcoin yazılımını indirerek donanımları (genellikle ekran kartları) üzerinde yoğun işlemci gücü gerektiren işlemleri gerçekleştiren bitcoin ağındaki düğümlere "madenci" denilmektedir.
Bitcoin mining'i kendi kuracağınız bir sistem ile yapabilirsiniz. Ancak son dönemde oldukça popülerleşen bir başka Bitcoin madenciği yöntemi ise hali hazırda büyük yatırımlar yapan platformlara yatırım yaparak kardan pay almak.
BiTCOİN NASIL İŞLİYOR?
Herhangi bir merkezden üretilmeyen Bitcoinler, Bittorent ağlarına benzer şekilde noktadan-noktaya dağıtık bir ağ özelliği gösterir. Bu ağda gerçekleşen ödemeler diğer noktalara anında ulaşır, böylece hangi adresten hangi adrese ödeme yapıldığı kayıtlara geçer.
Böylece toplanan kayıtlar blok adı verilen yapıların içinde yer alır. Her bir blok üzerinde yüksek işlem gerektiren bir hash algoritması uygulanarak, belli bir sıfır sayısıyla başlayan ifadenin bulunması istenmektedir.
Yaklaşık 10 dakikada bire tekabül eden bu işlemi gerçekleştiren ilk kullanıcıya sıfırdan 50 BTC (şu anda 25 BTC) ödül olarak verilir. Böylece Bitcoin'ler emisyona sürülmüş olur.
Her bir blok kendisinden önce gelen son bloğun da hash ifadesini içerir.
Böylece bozulması oldukça zor (%51 saldırısı hariç) bir blok zinciri oluşur.
Bundaki amaç da, çifte harcamayı önlemek ve gönderimleri kayıt altında tutmaktır. Verilen ödül miktarı her 210 bin blokta bir (yaklaşık 4 senede bir) yarıya düşürülür.
Bitcoin'in değerini piyasadaki arz ve talep koşulları belirlemektedir. Talep artınca fiyatı artmakta, düşünce de azalmaktadır.
Dolaşımda sınırlı miktarda bitcoin vardır ve yeni bitcoin üretmenin de bir limiti ve prosedürü bulunmaktadır.
Bitcoin'in piyasa değeri önündeki en büyük tehditler; teknik zorluklar, ülkelerin bu paraya olan yaklaşımına bağlı mevzuat değişiklikleri ve insanların bu paraya olan istek ve güveninin olumsuz yönde değişmesidir.
***
Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi İsmail Hakkı Polat'IN Bitcoin'in dünü, bugünü ve yarını hakkında Ntv.com.tr'nin sorularına verdiği cevaplar:
SON DÖNEMİN EN POPÜLER KONULARINDAN BİRİ OLAN BİTCOİN’İ BU KADAR ÖZEL YAPAN ŞEY NE?
Bitcon’i bu kadar özel yapan şey dünyanın en aracısız, en hızlı, en ekonomik, en anonim ve en güvenli varlık dijitalleştirme ve transfer aracı olması. Dolayısıyla buna artık özellikle bu artan fiyatını da göz önünde bulundurduğumuzda bir dijital altın olarak bakabiliriz. Ekşi Sözlük’te güzel bir tanım görmüştüm “hızlı hareket eden altın” diye. Yani yüz kiloluk altını yanınıza alıp hiçbir yere gidemezsiniz ama yüz kiloya eşit Bitcoin’i cep telefonunuzdaki cüzdanınızda Bit olarak saklayıp dünyanın her tarafına gidip dünyanın her tarafında gözlerden uzak tutabilirsiniz. Dolayısıyla şu anda yatırımcı açısından en cazip yönü de bu. Tabi şunu söylemek lazım Bitcoin’i para birimi olarak adlandıranlar da var. Bitcoin’in temelde girdiği sınıf kripto para. Dolayısıyla kripto paralar dijital para birimleri olarak kabul edebiliriz daha çatı bir kavram ile. Ama Bitcoin şu anda bir değiş tokuş aracı olarak kullanılmaktan çok öte bir istikrar ve oynaklık sergiliyor. O yüzden de bir kıyaslama bir istikrar aracı olarak kullanılmıyor. Ama mesela kripto paralar içinde Tether gibi kripto paralar var. Bunlar para birimi olarak da kullanılabiliyor. Mesela Bitcoin Cash de bir para birimi olarak kullanılmaya ve alışverişte kullanılabilecek şekilde hızlı bir şekilde değer transferi ya da değiş tokuş yapmaya müsait bir yapıda. Ama Bitcoin için henüz bunu söylemekten uzağız ve giderek uzaklaşıyoruz.
Dolayısıyla paranın bu üç temel fonksiyonundan kıyaslama birimi olması, değiş tokuş aracı olması gerçekleşmiyor. Bitcoin’in değer saklama vasfı çok ağırlıklı gidiyor. Çok ağırlıklı gittiği için de dijital altına doğru yol alıyor. Dijital altına doğru yol aldıkça insanlar buna yatırım yapıyor, insanlar buna yatırım yaptıkça altın nasıl rezerv rezerv yükseliyorsa bu da aynı şekilde rezerv rezerv yükseliyor.
2- BİTCOİN’N GELECEĞİ İLE İLGİLİ PEK ÇOK SENARYO VAR. BİTCOİN’İ İNSANLARIN YATIRIM YAPTIĞI SÜRECE VAR OLMAYA DEVAM EDEN BİR PARA BİRİMİ OLARAK NİTELENDİREBİLİR MİYİZ?
Bitcoin’i değerlendirirken geleneksel finansçılar hep lale soğanı çılgınlığı, dot com krizi, Hunt kardeşlerin manipülasyonları gibi finansal balonlara benzetiyorlar. Ama Bitcoin’in nasıl bir balon olarak sınıflandırmamız gerekirse altın balonu ya da dolar yatırım balonu gibi sınıflayabiliriz diyorum. Mesela altın balonu var mı acaba dünyada onu tartışalım. Çünkü altın dediğimiz şey o parlaklığı üzerinden bir güven atfedilen dünyanın ilk para birimi olmuş bir şey. Şimdi 21’inci yüzyılda artık dijital ortamda bütün bu varlıkların hepsi yeniden değerlendirildiği bir ortamda artık yeni bir altın yeni bir değer saklama aracı tasarlamak gerekiyor.
Buna baktığımızda Bitcoin aslında buna ilk çözüm ve en akılcı, en ekonomik, en hızlı, en güvenli ve en aracısız çözümü getiren kripto protokol olarak karşımızda. Bitcoin’i aslında akademik olarak dijital finansal ağ protokolü olarak tanımlamak lazım ve dünyada finansın belli kurallar ile o değiş tokuşun, değer saklamanın belli kurallar ile yapıldığı bir protokol.
Bu protokolun maddeleri kağıda yazılmamış, bir koda yazılmış ve o kod üzerinden bir sunucuya konmuş ondan sonra onu kabul edenler ona güvenenler bu sayıyı artırmışlar, bir sürü sunucunun üzerine konulmuş şu anda dünyada 15 bin tane sunucunun üzerinde bu protokol var ve bu protokolun açık defterleri aynı saniyede güncellenerek aslında işte blockchain defter dediğimiz bir mantık ile üç tane hakem tarafından teyit ediliyor ve sonra aynı anda o 15 bin tane deftere yazılıyor. Dolayısıyla burada güven, aracısızlık, madencilik olarak bu işin üretiminden işlemlerin ucuz olması, güvenli olması bunların hepsinin altında bu yatıyor.
3- PEKİ BU İŞİN SINIRI NEREDE?
Bitcoin bir sanal para değildir sanal para bankadaki paradır. Çünkü karşılığındaki teminat aslında bankada yoktur ama Bitcoin’de her üretilen şeyin orada karşılığı vardır ve o karşılık sonucunda da buna belli bir değer verilir, bu değer verilmesi sonucunda da Bitcoin’in şöyle bir sınırı olabilir dünyadaki dolar ya da varlık alım satım dinamikleri ne zaman Bitcoin’i karşılamaz hale gelirse o zaman işte bu Hunt kardeşlerin manipülasyonu gibi bir şey olur. Ama 21’inci yüzyılda yaşadığımızı unutuyoruz maalesef 21’inci yüzyılda yaşamanın en önemli şeyi şu paradigma değişince artık dolar da değişir yerine Bitcoin ya da kripto para olarak US Coin gelir o zaman anca değişime uğrar.
4- DEVLETLERİN BİTCOİN’E YAKLAŞIMI NASIL? YENİ SİSTEM İLE MÜCADELE Mİ EDECEKLER YOKSA SİSTEME ENTEGRE Mİ OLACAKLAR?
Devletler şu anda Bitcoin’den anlamadıkları için zaten ona karşı bir çözüm geliştiremiyorlar. Ama şunu gördüler bu işi yasaklarlarsa patlayacak yani patlayacaktan kastım tam anlamıyla herkese yayılacak o yüzden de şu anda dokunmamayı tercih ediyorlar. Ama bir yandan da bugün itibariyle yaklaşık 350 - 400 milyar dolar arası bir para ki bunun yarısı Bitcoin’e yatırılıyor. Giderek kağıt para ya da fiziksel varlıklardan kaçıp dijital varlıklara doğru bir akın geliyor bu Bitcoin ve kripto paraların korkunç yükselmesi ile. Bu da devletlerin para politikalarını, vergi ya da enflasyon üzerinden aldıkları şeyi zayıflatıyor. Şimdi bundan korkan devletler hep Bitcoin’e karşı yasakçı davranıyor. İşte Çin, Rusya bunu yapmaya çalıştı. Ancak onların genç kuşağı bunun fırsatlarından söz ettikçe geri adım atıyorlar. Bu arada bizim medyanın fikir takibine de bayılıyorum Çin mesela yasaklıyor, her üç ayda bir Çin yasakladı diye haber çıkar bizim medyada. Fakat onun sonradan fikir takibini yapmadıkları için aslında orada ya geri adımlar atılıyor ya da düzenlemeler yapılıyor. Rusya’da da aynı şey oldu. Kripto paraları yasakladı merkez bankası sonra Kremlin’in web sitesinden Putin açıklama yapmak zorunda kaldı “Hayır biz bu sistemleri destekliyoruz. Tam tersine buradan gelecek yabancı sermaye ile Rus gençleri buluşturmayı hedefliyoruz” diye.
İyi devlet bu 21’inci yüzyıl ekonomik ilişkilerinden iyi anlayıp buradaki kripto para, sadece devlet kripto parası değil dışarıda oluşan bağımsız kripto paralar artı önümüzdeki dönemde oluşacak kurumsal kripto paralardan vergi ya da enflasyon yaratmayı bilen devlet anlamına geliyor. Devletin biraz bu Bitcoin ya da kripto paralar konusunda çalışıp aslında buradan nasıl faydalanacağını nasıl bunlardan gelir toplayabileceğini, nasıl ticareti yeniden şekillendireceğini bulması lazım. Ama maalesef dünya devletlerinin genel olarak yöneticileri orta yaş ve üstü kuşak olduğu için “Aman Bitcoin’den bana ne” tarzı bir yaklaşım içindeler. Mesela Avrupa Merkez Bankası Başkanı Draghi iki hafta önce bir açıklama yaptı "Kripto paralar şu anda dünya piyasasını tehdit edecek önemde değil” diye. Draghi konuştuğundan beri Bitcoin belki iki katına çıktı. Sene sonuna kadar 300 milyar dolar olması düşünülüyordu şu anda aralık ayının ortası gelmeden 400 milyar dolara geliyor. Ben iki hafta önce bir panelde konuşurken “Sene sonu 300 milyar dolar, bir sonraki sene 1 trilyon dolar ne yapacaksınız?” demiştim 1 trilyon doları bir dahaki senenin sonu olmadan bulacak galiba kripto para piyasası. Dolayısıyla artık buradan ilerlemeci, refahçı ve bolluk toplumu nasıl yaratılır buna kafa yormaları lazım. Hani bununla hasım olarak bankalar ile ya da finans dünyası ile işbirliği yaparak “nasıl alt ederiz” diye değil tam tersine hareket etmek lazım. Mesela bankalarda da şöyle bir şey var “Biz Bitcoin’e değil, blockchain”e odaklanıyoruz” hayatımda duyduğum en saçma laf. Başta JP Morgan CEO’su olmak üzere bir sürü insanın seslendirdiği bir şey bu.
Bugün Iota diye bir kripto para geliyor 'next generation blockchain' diye blockchain ile hiç alakası yok, blockchain kullanmıyor ve nesnelerin interneti ile ilgili yepyeni bir kripto para düzenini konuşuyor. Dolayısıyla teknolojiye değil o işin yarattığı kültüre, ekosisteme, ticaret mantığına, iş modeline odaklanmak lazım. İşte devlet, banklar, finans sektörü de buna odaklanırsa ancak Bitcoin onlar adına bir tehlike olmaz. O balon karşısında kendi balonları patlayıpta herkes oraya doğrü koşmaz.
Yorumlar